Udar uderza znienacka

Krew nas zalewa

Sygnały zwiastujące udar

Nagle osłabienie, odrętwienie, lub paraliż twarzy, ręki lub nogi, zwłaszcza jednostronny.
Raptowne zaburzenia widzenia szczególnie w jednym oku, obraz nieostry, zamglony, podwójne widzenie.
Kłopoty ze zrozumieniem i wypowiadaniem nawet prostych zdań.
Zawroty głowy, zaburzenia równowagi, niezborność ruchów.
Nagły, bardzo silny ból głowy.
Krótkotrwała utrata przytomności lub zamroczenie.

Doktor neurolog Paweł Półrola dopowiada, że zdarzają się również udary krwotoczne, zwane potocznie wylewami. - Wte-dy tętnica pęka i krew wylewa się do mózgu - wyjaśnia. - Nie-zależnie od tego z jakim rodzajem wylewu mamy do czynienia zawsze jest on niebezpieczny dla życia. Jedna trzecia udarów jest poprzedzona objawami, które ustępują po kilku minutach, ale nie należy ich lekceważyć. Należą do nich nagłe jednostronne osłabienie kończyn, albo kończyny, zaburzenia czucia, wykrzywienie twarzy, nagła utrata zdolności mówienia, kłopoty ze zrozumieniem mowy, zaburzenia widzenia, silne bóle głowy i wymioty, niepewny chód, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, nagła utrata pamięci. Często przemijające objawy niedokrwienne pacjent zrzuca na karb zmęczenia i lekceważy je. Tymczasem mogą one zapowiadać udar. Trzeba jak najszybciej zgłosić się do szpitala, bo tylko badanie lekarskie wykryje czy w mózgu pacjenta dzieje się coś złego. Należy wykonać EKG, tomografię komputerową, a także badanie przepływu krwi do mózgu metodą ultrasonografii Dopplera. Wówczas dowiemy się, w jakim stanie są naczynia krwionośne, czy nie ma w nich zwężeń, blaszek miażdżycowych, jak pracuje serce. Niekiedy, aby zapobiec udarowi trzeba przeprowadzić operację, poszerzenie tętnicy.

Ryzyko udaru zwiększają także choroby serca. Migotanie przedsionków, które bywa przyczyną powstawania skrzepów należy leczyć lekami przeciwkrzepliwymi. Również cukrzyca może być podłożem udaru. Bardziej narażone na udar są osoby otyłe, palące papierosy, a także kobiety stosujące doustną antykoncepcję hormonalną.

Nie lekceważ sygnałów

Skąd ten udar

Udar powstaje wtedy, gdy tętnica doprowadzająca krew do mózgu zostaje nagle zamknięta. Powodem takiej sytuacji jest zatkanie jej skrzepliną. Część mózgu zostaje wtedy pozbawiona dopływu krwi, a to oznacza częściowe jego uszkodzenie, czasami nieodwracalne. Z drugiej strony może zdarzyć się, że tętnica pęknie, wtedy krew wylewa się do mózgu. Każdego roku ponad 70 tysięcy Polaków ma udar mózgu. Połowa zostaje kalekami.

Niestety nie wszyscy reagują na pojawienie się udaru tak jak powinni. - Niekiedy, gdy mąż lub żona skarżą się na drętwienie, zaburzenie orientacji, zawroty głowy, partnerzy każą im się położyć, odpocząć i poczekać aż objawy same miną - mówi Ewa Kołodziejska, ordynator oddziału neurologicznego. - To bardzo zła rada. Przy udarze liczy się czas. Bywa, że sama osoba, która ma silny ból głowy, zamglone widzenie, albo trudności z chodzeniem nie przyznaje się przed bliskimi do tego, licząc, że przeczeka pogorszenie stanu zdrowia. Nie wolno się tak zachowywać, trzeba wezwać karetkę. Każde kolejne pół godziny sprawia, że uszkodzenia w obszarze mózgu są coraz większe i choremu trudno będzie odzyskać sprawność. Uszkodzenie tkanki mózgowej, do jakiej dochodzi w trakcie udaru może do-prowadzić do ataków padaczkowych, utraty mowy i pamięci, zmian nastroju, osobowości, paraliżu. Następstwa udaru ponoszą członkowie całej rodziny, bo muszą opiekować się chorym.

Rehabilitacja po udarze

Skutki udarów mogą być bardzo poważne, a rehabilitacja długa. Chorym doskwiera paraliż, niemożność wysławiania się, depresja. - Rozumiałem wszystko, co do mnie mówiono, ale nie mogłem niczego powiedzieć - mówi Jarosław Ziętek, który niedawno przeszedł udar. - Układałem sobie w myślach słowa, ale one nie wychodziły z moich ust. Przez rok korzystałem z pomocy neurologopedy.

Ćwiczenia mogą dużo pomóc. Wyniki współczesnej rehabilitacji dowodzą, że jeśli jakiś obszar mózgu ulega uszkodzeniu, jego funkcje mogą przejąć inne obszary.
Rozmiar skutków udaru zależy w dużej mierze od tego, jak rozległy był udar, jak duża jest martwica mózgu. Bywa, że udar za jakiś czas może się powtórzyć, dlatego bardzo ważne jest zapobieganie, branie leków, wyzbycie się złych przyzwyczajeń.

Zdrowy tryb życia, regularny ruch, leczenie nadciśnienia, cukrzycy i chorób serca, dieta obfitująca w potas może zapobiec udarowi. Ryzyko można zmniejszyć spożywając więcej surowych owoców, warzyw oraz ziaren zbóż.