Wiśniówka uczciła pamięć redaktorów "Odwetu" (zdjęcia)

[galeria_glowna]

W Wiśniówce, w czasie II Wojny Światowej powstawał konspiracyjny "Odwet". W 1942 roku budynek spalono zabijając czworo znajdujących się w środku redaktorów i łączników. Dziś w tym miejscu stoi kamienny pomnik i tablica upamiętniająca te wydarzenia.
(fot. Marcin Jarosz)

Obchody rocznicy pacyfikacji "Odwetu" odbyły się w Wiśniówce, w miejscu gdzie przed 70 laty mieściła się redakcja konspiracyjnej gazety, oraz w Zespole Szkół imienia Jana Pawła II w Czajkowie. Uroczystości rozpoczęły się o godzinie 11 pod pomnikiem upamiętniającym pacyfikację redakcji.

Uczniowie z Czajkowa przygotowali znakomitą cześć artystyczną, w której przypomnieli sylwetki poległych redaktorów i łączników Odwetu.
(fot. Marcin Jarosz)

Do Wiśniówki przyjechali żyjący "Jędrusie": Jan Gałuszka, "Mizerny", Stefan Świerczek "Lew" i Władysław Dulęba "Włóczęga", jeden z kolporterów "Odwetu". W uroczystościach wzięli udział również przedstawiciele rodzin "Jędrusiów". Kombatantów reprezentowali Józef Korczak "Gerwazy", Wojciech Targowski i Janusz Dulęba - prezes staszowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Pamięć o redaktorach uczciły również Drużyny Strzeleckie oraz harcerze.
Po Apelu poległych delegacje samorządów, szkół oraz instytucji z terenu gminy i powiatu staszowskiego złożyły kwiaty pod pomnikiem "odweciarzy". O działaniach konspiracyjnej gazety i historii związanej z powstaniem pomnika opowiadał Andrzej Wawrylak, jeden z inicjatorów corocznych uroczystości w Wiśniówce.

Znicze i kwiaty pod pomnikiem w Wiśniówce złożyli między innymi harcerze ze Staszowskiego Hufca imienia Tadeusza Kościuszki.
(fot. Marcin Jarosz)

Głos zabrał też Stefan Świerczek "Lew": - Jakże ja się cieszę z tego zaproszenia, że mogłem tutaj, w waszym gronie, uczestniczyć w tych uroczystościach. Życzę wam wszystkiego co najlepsze od wszystkich Jędrusiów, którzy jeszcze żyją. Niewielu nas zostało, ale póki jeszcze żyjemy, będziemy pamiętać o tych, których już nie ma. Jest to wielka dla nas sprawa - mówił podczas uroczystości wzruszony "Jędruś".

Dalsza część uroczystości odbyła się w Zespole Szkół w Czajkowie. Uczniowie na tę okazję przygotowali między Innymi ciekawa wystawę pamiątek z czasów Odwetu, między innymi archiwalne numery konspiracyjnej gazety. Na hali sportowej odbyła się część artystyczna przygotowana przez młodzież oraz msza święta w intencji ojczyzny i poległych "Jędrusiów", której przewodniczył ksiądz Wiesław Opiat, dziekan dekanatu Koprzywnica. Po niej odbyło się ślubowanie drużyn strzeleckich.

Konspiracyjna gazeta "Odwet" została założona przez Władysława Jasińskiego, zaraz po wybuchu II Wojny Światowej. Jasiński na bazie "Odwetu" stworzył siatkę konspiracyjną a później oddział dywersyjno - bojowy "Jędrusie". "Odwet" ukazywał się początkowo raz w tygodniu pod nazwą "Wiadomości radiowe" i powstawał na bazie nasłuchu radiowego. Pismo rozpowszechniano na południu oraz w centrum Polski. Nakład sięgał nawet 10 tysięcy egzemplarzy.
W okresie od marca do maja 1940 roku "Odwet" docierał między innymi do Mielca, Dębicy, Tarnowa, Rozwadowa, Niska, Przeworska, a na zachód od Wisły swym zasięgiem obejmował ziemię sandomierską z Opatowem i Ostrowcem oraz tereny powiatu staszowskiego, buskiego i iłżeckiego. - Braliśmy po kilka egzemplarzy i rozwoziliśmy do wyznaczonych punktów. Gazetę trzeba było dobrze ukryć. Odkręcałem kierownicę i wkładałem gazety w ramę roweru - mówi Władysław Dulęba (Włóczę-ga), który był kolporterem odwetu między innymi na terenie Łubnic, Orzelca. W czasie wojny wydano na niego wyrok śmierci, przez 3,5 roku ukrywał się w lasach.

We wtorek, 17 marca 1942 roku, tarnowskie gestapo wraz z lokalnymi żandarmami zorganizowało obławę na dom w Wiśniówce, w którym mieściła się centrala "Odwetu". Niemcy otoczyli dom i rozpoczęli ostrzał. Czteroosobowa załoga broniła się przez kilka godzin, ale ostatecznie partyzanci zginęli podczas próby ucieczki z płonącego budynku. Podczas zasadzki zginęły cztery osoby, które w tym czasie były w redakcji: Bolesław Czub "Szary", Karolina Stawiarz "Lala" oraz Jan Sobiegraj i Longin Zajączkowski. Jedynym redaktorem Odwetu, który wówczas uniknął śmierci jest Zbigniew Kabata "Bobo", który kilka dni przed pacyfikacją redakcji został wysłany w okolice Iłży. Dziś mieszka na stałe w Kanadzie.