Kiedy polecą samoloty z lotniska w Obicach? Raport specjalny

Obice w liczbach

Port Lotniczy Kielce znajdować się będzie w odległości około 25 kilometrów na południe od miasta na terenach miejscowości Obice w gminie Morawica oraz Grabowiec w gminie Chmielnik. Parametry projektowanego portu: długość drogi startowej - 2800 metrów, przepustowość - od pół miliona pasażerów na rok w pierwszej fazie funkcjonowania do 4,5 milionów w fazie końcowej. Miasto Kielce zakupiło dotychczas nieco ponad 530 hektarów gruntów a potrzeba jeszcze około 80 hektarów. Pod potrzeby portu zagospodarowanych będzie 500 hektarów, na których staną podstawowe obiekty: - terminal, płyta lotniskowa, strefa cargo, strefa serwisowa, strefa przeznaczona dla lotnictwa cywilnego, wieża kontrolna, parkingi, strefa handlowa. Pozostałe tereny przeznaczono na potrzeby strefy gospodarczej. Według wyliczeń, budowa portu - jeśli się zacznie - potrwa około cztery lata. Koszt inwestycji - około 600 milionów złotych.

Tam, gdzie w przyszłości będzie płyta lotniska, wciąż pasą się krowy. Miasto i spółka od ponad trzech lat czekają na prawomocną decyzję środowiskową, bez której nic nie ruszy. Problemem jest także brak wszystkich niezbędnych pod budowę działek. Oto nasz raport z realizacji projektu Port Lotniczy Kielce.

Budowa lotniska była sztandarowym hasłem kampanii wyborczej prezydenta Kielc Wojciecha Lubawskiego z 2006 roku, choć pierwsze decyzje o przystąpieniu do realizacji zadania zapadły jeszcze w 2003 roku. Według planów nasze regionalne "okno na świat" miało zostać otwarte w 2010 roku. Dziś nikt nie jest w stanie określić, kiedy port odprawi pasażera numer jeden i przyjmie pierwszy samolot…

Formalnie przedsięwzięcie pod nazwą "Budowa Regionalnego Portu Lotniczego Kielce, zlokalizowanego na gruntach wsi Obice, gmina Morawica, oraz Grabowiec gmina Chmielnik" ruszyło 18 marca 2008 roku wraz z powołaniem do istnienia spółki Port Lotniczy Kielce. Jej właścicielem jest Miasto Kielce. Spółka ma wiele zadań, w tym te najważniejsze jak: występowanie z wnioskami o wydanie niezbędnych decyzji, pozwoleń, uzgodnień i opinii, wykup gruntów, uczestnictwo w wypracowaniu programu gospodarczego dla terenów lotniska i terenów około lotniskowych, prowadzenie poszukiwań inwestora strategicznego dla budowy portu.

DECYZJA ŚRODOWISKOWA

Które z zadań spółka zrealizowała? Mówiąc wprost: w stu procentach żadnego. W obrocie prawnym wciąż nie funkcjonuje najważniejszy dokument, bez którego nie da się wmurować kamienia węgielnego pod budowę portu, czyli tak zwana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji. O jej wydanie spółka wystąpiła do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach 10 sierpnia 2009 roku. Po wielu perturbacjach, związanych między innymi z licznymi uzupełnieniami, które okazały się konieczne, a także odwołaniami ze strony właścicieli sąsiednich terenów, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska 21 marca tego roku wydał pozytywną decyzję dla realizacji przedsięwzięcia we wszystkich jego fazach, a więc makroniwelacji terenu, wykonania infrastruktury I etapu budowy lotniska, które obsługiwać będzie 1,5 miliona pasażerów rocznie oraz budowy II etapu lotniska dla obsługi 4,5 miliona pasażerów rocznie.

Od decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska odwołali się sąsiedzi. Przyłączyli się do nich ekolodzy - Pracownia na rzecz Wszystkich Istot czyli to samo stowarzyszenie sprzeciwia się rozbudowie krajowej "siódemki" na odcinku Skarżysko-Kamienna granica z Mazowszem.

- Odwołujący się podważają, co tylko się da, ale większości zarzutów nie da się do niczego przykleić, bo zostały odparte na poziomie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Jeśli są to te same zarzuty, które Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska uznał za bezpodstawne, mam nadzieję, że Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska podzieli stanowisko Regionalnego - mówi Ryszard Muciek, prezes zarządu spółki Port Lotniczy Kielce.

Prezydent Lubawski: Nie zejdziemy z tego kursu

Paweł Więcek: Panie prezydencie, nie rezygnuje Pan z projektu budowy portu lotniczego w Obicach?

Wojciech Lubawski, prezydent Kielc: - Oczywiście że nie! Na ostatnim spotkaniu panowie z Politechniki Krakowskiej, którzy dotąd sceptycznie podchodzili do przedsięwzięcia, wyartykułowali opinię, że czas działa na naszą korzyść i widać konieczność budowy lotniska. Między innymi dlatego, że infrastruktura lotnicza w Polsce jest jedną z najgorszych w Europie. Poza tym w tej części kraju nie znajdziemy już miejsca, w którym można budować lotnisko. Poszczególne gminy i miasta opracowują i zatwierdzają miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W związku z tym znalezienie 500 hektarów bez planu jest niemożliwe. Moim zdaniem Obice to najlepsze miejsce w Polsce na port centralny.

Unia Europejska ani rząd nie podzielają tego stanowiska…

- Wiem. Jeśli nie chcemy, by nasz przyszły scenariusz gospodarczy polegał na tym, że z Frankfurtu nad Menem, gdzie jest największe lotnisko cargo w Europie, do którego z Chin transportuje się towar, gnają do Polski dziesiątki tysięcy tirów, powinniśmy się tym zająć. Cargo to nisza niewypełniona przez żaden port w ościennych krajach. W tym kontekście blokada projektu w Obciach mnie nie dziwi.

Kiedy kielecki port odprawi pierwszego pasażera lub przyjmie pierwszy transport towarów z Chin w swojej strefie cargo?

- Nie wiem. Wprawdzie jestem optymistą, ale nie będę brał odpowiedzialności określania czasu. Chciałoby się jak najszybciej, zwłaszcza z uwagi na rozwój Targów Kielce. Tak naprawdę dobry gospodarz powinien myśleć o tym, co za 10-15 lat. Gdybyśmy nie podjęli decyzji o przystąpieniu do realizacji projektu, dziś nie byłoby szans na zbudowanie perspektyw budowy lotniska. Będziemy konsekwentni. Poczucie obowiązku wobec pokoleń mówi nam, że nie możemy schodzić z tego kursu.

Kiedy zapadnie ostateczna decyzja? We wrześniu Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska zawiadomił, że termin rozpatrzenia odwołania przedłużył do 29 października. - Uzyskanie decyzji zakończy wszystko, co spółka miała zrobić przed rozpoczęciem eksploatacji. Czekamy z niecierpliwością - dodaje prezes Muciek.

KAMIENNA GÓRA

Decyzja środowiskowa otworzy drogę do realizacji pierwszego etapu inwestycji - tak zwanej makroniwelacji. Chodzi o wyrównanie terenu przyszłego lotniska poprzez "rozbiórkę" Kamiennej Góry w Grabowcu. To olbrzymi obszar górniczy o powierzchni około 54 hektarów, na którym znajdują się bogate, szacowane na 15 milionów ton, złoża wapieni.

- Opracowaliśmy projekt zagospodarowania złoża. Po uzyskaniu decyzji Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska złożymy do marszałka województwa wniosek o wydanie koncesji na wydobycie kruszywa - mówi Ryszard Muciek.

Spółka nie będzie zajmować się prowadzeniem kopalni. Plan jest inny. - Na podstawie naszej koncesji w przetargu zostanie wyłoniony podmiot, który zorganizuje wydobycie, przerób i sprzedaż kruszywa płacąc nam za wydobyty i sprzedany materiał. Wygra firma, która zaoferuje najkorzystniejsze warunki ekonomiczne i terminowość wykonania zadania - podkreśla prezes Muciek. Dodaje, że są podmioty zainteresowane kontraktem.

Ile może potrwać eksploatacja tak olbrzymiego złoża? - Wszystko zależy od tego, czy będziemy w potrzebie, by zrobić to bardzo szybko, czy też nie. Wydobycie można przerwać w każdej chwili i prowadzić je równolegle z realizacją portu - mówi Muciek.

DZIURAWY STAN POSIADANIA

Nie tylko brak decyzji środowiskowej, która uniemożliwia złożenie wniosku o wydanie koncesji, blokuje całą inwestycję. Problem tkwi w tym, że spółka nie pozyskała jeszcze wszystkich gruntów niezbędnych zarówno do rozpoczęcia makroniwelacji, jak i prac związanych na przykład z budową pasa startowego czy lotniskowej infrastruktury. Przez ostatnie lata miasto zakupiło ponad 530 hektarów ziemi w obu miejscowościach. To wciąż za mało.

- Na terenie eksploatacji w Grabowcu do wywłaszczenia pozostaje 20 hektarów, co do których przed starostą kieleckim trwa procedura. Z kolei na terenie Obic musimy pozyskać około 60 hektarów. W stosunku do niektórych nieruchomości toczy się postępowania wywłaszczeniowe, ale co do większości nie, bo najpierw trzeba przeprowadzić podziały. Postępowania w tej sprawie trwają - informuje Filip Pietrzyk, dyrektor Wydziału Gospodarki Nieruchomościami i Geodezji Urzędu Miasta Kielce.

Jak długo potrwają, to wielka niewiadoma. - W najlepszym razie wszystko zakończy się w pierwszej połowie przyszłego roku. Najgorszego scenariusza nie zakładamy w ogóle, bo mamy opracowane możliwości prawnego załatwienia sprawy, by te tereny pozyskać - podkreśla dyrektor Pietrzyk.

INWESTOR POSZUKIWANY

Na koniec ostatni, co nie oznacza, że mniej istotny problem. Wręcz przeciwnie - być może najważniejszy w całym projekcie: inwestor, czyli pieniądze. Koszt przedsięwzięcia określa się na 600 milionów złotych. Dotychczas zaangażowano około 40 milionów złotych - 33 z miejskiej, a około siedmiu z państwowej kasy.

Na unijne dofinansowanie nie ma co liczyć, dlatego i władze spółki, i władze miasta usilnie starają się znaleźć partnera, który wejdzie do spółki biorąc na siebie przynajmniej połowę kosztów inwestycji. Skąd samorząd weźmie drugą połowę?

- Z makroniwelacji - odpowiada prezydent Kielc Wojciech Lubawski. - Po eksploatacji złoża możemy powiedzieć, że wykonaliśmy prace za 200 milionów złotych, bo na tyle szacuje się koszt likwidacji Kamiennej Góry. Ta suma plus 50 milionów, jakie wydamy, wniesiemy jako aport do spółki z inwestorem - mówi prezydent Lubawski.

- Wierzymy, że dla lotniska przyjdzie czas, i że znajdziemy partera, który dostrzeże zalety uczestnictwa w projekcie - podkreśla prezes Muciek.