Drżenie zdradza chorobę Parkinsona. Jak sobie z nią radzić?

197 lat od odkrycia choroby

197 lat od odkrycia choroby

W 1817 roku symptomy choroby rozpoznał i opisał londyński lekarz James Parkinson. Początkowo była nazywana drżączką, ale potem powszechnie przyjęła się nazwa choroby Parkinsona. Dalsze rozpoznanie przyczyn choroby zarówno anatomiczne jak i biochemiczne (za to odkrycie przyznano Nagrodę Nobla) nastąpiło dopiero w latach 60. XX wieku. Podstawową przyczyną choroby Parkinsona jest uszkodzenie kom órek nerwowych mózgu znajdujących się w środkowej jego części - istocie czarnej.

Na świecie chorych na Parkinsona jest ponad 6 milionów osób. Kwiecień jest w 2014 roku miesiącem szczególnym dla cierpiących na chorobę Parkinsona. 27 kwietnia zostanie kanonizowany Jan Paweł II, który sam się z nią zmagał, dlatego też uważany jest za patrona walki z chorobą.

Papież nie tylko sam cierpiał na Parkinsona, ale też głośny jest, uznany przez kościół, przypadek cofnięcia się choroby u siostry Marie Simon-Pierre ze zgromadzenia Małych Sióstr Macierzyństwa Katolickiego we Francji. Zakonnica jest przekonana, że nagła poprawa jej zdrowia jest efektem jej modłów do Jana Pawła II, a władze kościoła oficjalnie uznały jej uzdrowienie za cud.

Z czym zmaga się chory?

Choroba Parkinsona jest przewlekłym, postępującym schorzeniem mózgu. Do jej oznak dochodzi z powodu zmian zwyrodnieniowych komórek nerwowych w tak zwanej istocie czarnej mózgu. To część śródmózgowia, która produkuje dopaminę - związek chemiczny będący neuroprzekaźnikiem. Funkcją istoty czarnej jest koordynacja ruchów mimowolnych i ruchów szybkich.

Pierwszym charakterystycznym symptomem choroby jest zwykle drżenie ręki. Towarzyszą jej także takie objawy jak: sztywność mięśni, spowolnienie ruchowe, drżenie kończyn w spoczynku. Potem pojawiają się dyskinezy czyli ruchy mimowolne, oznaki depresji, ale też mogą pojawić się trudności w przełykaniu czy ślinotok oraz wiele innych objawów. Około 15 tysięcy chorych w Polsce choruje na zaawansowaną formę parkinsonizmu.

Zazwyczaj choroba Parkinsona kojarzy się z podeszłym wiekiem, jednak ujawnia się często pomiędzy 40. a 60. rokiem życia, a zdarzają się przypadki choroby u osób, które nie przekroczyły 20. Wiadomo też, że częściej chorują mężczyźni niż kobiety. Przyczyny choroby do dziś nie są zupełnie jasne dla naukowców i lekarzy neurologów. Wiadomo, że wpływ ma genetyka, ale też stres, toksyny środowiskowe i innych przyczyny. Diagnoza opiera się na klinicznym obrazie choroby. Nie ma miarodajnych testów wykluczających lub jednoznacznie potwierdzających chorobę.

Leczenie (nie)refundowane

Dostępnymi metodami leczenia choroby Parkinsona jest farmakologia - tak zwane terapie infuzyjne oraz metoda operacyjna DBS czyli głęboka stymulacja mózgu.
Jedną z terapii infyzujnych jest podawany podskórnie lek o nazwie apomorfina, który szybko zwalcza objawy parkinsonizmu. Stałe pobudzanie za pomocą apomorfiny prowadzi do zmniejszenia nasilenia głównych objawów chorobowych, tj. fluktuacji ruchowych oraz dyskinez. Lek podaje się za pomocą niewielkiej, przenośnej pompy infuzyjnej, przez cewnik zakończony małą igłą, umieszczoną w tkance podskórnej.

Druga terapia infuzyjne opiera się na leku o nazwie Duodopa, podawanym dojelitowo w zaawansowanej chorobie Parkinsona. Chorzy muszą mieć założony przez skórę brzucha specjalny zgłębnik do jelita, przez który programowalna pompa podaje lek (lewodopę) w specjalnej postaci żelu. Obie metody infuzyjne są skutecznymi i jednocześnie najmniej inwazyjnymi sposobami podawania leku, które umożliwiają stałą kontrolę leczenia i dają możliwość rezygnacji z terapii w razie potrzeby. Żadna z terapii nie jest za to w Polsce refundowana przez NFZ ( refundują ją na przykład nasi sąsiedzi Czesi, Słowacy).
Refundacji odczekała się operacyjna metoda walki z chorobą Parkinsona - DBS zwana terapią głębokiej stymulacji mózgu za pomocą elektrod wprowadzanych operacyjnie do mózgu pacjenta.