Pogromca legend z Kazimierzy Wielkiej: Król miasta nie zakładał. Tak chce legenda, stare dokumenty mówią co innego

Dni Kazimierzy - program

Sobota na sportowo, niedziela - z gwiazdami estrady. Dni Kazimierzy Wielkiej 2014 zapowiadają się bardzo atrakcyjnie.

Początek w sobotę, 19 lipca, o godzinie 9, na Orliku przy "trójce". Najpierw zostanie rozegrany jubileuszowy XX Turniej Piłki Nożnej Dzikich Drużyn dla młodzieży. To projekt w ramach konkursu ministra sportu i turystyki "Sportowa gwiazda". A o godzinie 14, także na Orliku, ruszy turniej koszykarski. W programie, między innymi: konkursy rzutów wolnych i za trzy punkty, w kategoriach młodzików i open.
W niedzielę odbędzie się główna impreza Dni Kazimierzy Wielkiej. Po uroczystym otwarciu, o godzinie 17.30, na scenie na rynku miasta, obejrzymy program artystyczny. O godzinie 18 wystąpi zespół Riwiera, o 19.30 grupa Maraquja, a o 21.30 - gwiazda wieczoru, popularny piosenkarz Tomasz Niecik. Ponadto w programie, od godziny 16, znajdzie się piknik rodzinny - kiermasz artystyczny, przygotowany przez Kazimierski Ośrodek Kultury. Obchody Święta Miasta 2014 zakończy nocna "dyskoteka pod gwiazdami", którą poprowadzi DJ Johny. Wstęp wolny.

W ten weekend odbędą się Dni Kazimierzy Wielkiej 2014. To dobra okazja, by cofnąć zegar czasu o 700 lat, przypomnieć "perełki" z jej historii.

Czy to naprawdę królewskie miasto? Kazimierza - Wielka czy Starsza? Dlaczego musiała tak długo czekać na prawa miejskie? - na te i inne pytania odpowiada Andrzej Bienias, który historię Kazimierzy ma w małym palcu.

Adam Ligiecki: * Zacznijmy od nazwy. Chyba nie ulega wątpliwości, że pochodzi od króla Kazimierza, jedynego w naszych dziejach obdarzonego mianem Wielki?
Andrzej Bienias: - Tak chce legenda, stare dokumenty mówią co innego. Nie znamy daty powstania Kazimierzy. Pojawiła się ona w dokumentach kościelnych w 1326 roku. Są to rejestry poboru "denara świętego Piotra", zwanego potocznie świętopietrzem, a znajdujące się dziś w Watykanie. Była to ofiara odprowadzana do Rzymu. Odnotowane zostały wtedy również okoliczne parafie: Kazimierza Mała, Gorzków, Cudzynowice i inne. Rok 1326 to czas panowania w Polsce króla Władysława Łokietka, ojca Kazimierza Wielkiego. A więc miejscowość powstała wcześniej.

* Co nam mówią owe dokumenty?
- Informują, że Kazimierza jest nie tylko parafią, ale i siedzibą dekanatu. Parafia - i oczywiście wieś - powstać więc musiały znacznie wcześniej. W dokumencie "Miracula sancti Stanislai" ("Cuda świętego Stanisława") występuje, jako świadek uzdrowienia w Skorczowie "Paweł, kapłan z Kazimierzy". Dokument powstał w 1252 roku na okoliczność kanonizacji biskupa krakowskiego Stanisława. Jak widać, Kazimierza Wielka powstała znacznie wcześniej niż panowanie króla Kazimierza Wielkiego (1333-1370).

* W takim razie od kogo pochodzi nazwa miasta?
- Niewątpliwie od imienia Kazimir, które było imieniem dynastycznym, używanym wyłącznie w rodzinie panujących Piastów; podobnie jak Mieszko i Bolesław. Żaden ówczesny rycerz czy kmieć nie mógł nosić tych imion. Przed Kazimierzem Wielkim było dwóch władców o tym imieniu: Kazimierz Odnowiciel - książę Polski w latach 1034-1058 oraz Kazimierz Sprawiedliwy - od 1166 roku książę wiślicki, a w latach 1177-1194 książę krakowski. Nazwa miasta pochodzi od jednego z tych władców.

* A dlaczego "Wielka"?
- To w odróżnieniu od sąsiedniej Kazimierzy Małej. We wspomnianych dokumentach z 1326 roku Kazimierza Wielka jest zapisana w formie Kasimira maiori. Czyli - Kazimierza starsza. Jako "Wielka" została zapisana kilka lat później, w 1335 roku.

SPRAWDŹ najświeższe wiadomości z powiatu KAZIMIERSKIEGO

* A zatem który z Kazimierzów - Odnowiciel czy Sprawiedliwy ma większe szanse być uznanym za "ojca-założyciela" Kazimierzy?
- Zdecydowanie Odnowiciel, gdyż ten zmienił strukturę społeczną kraju. Za czasów Mieszka I, Bolesława Chrobrego i Mieszka II siła państwa opierała się na drużynie skoszarowanej w grodach. Było to jednak bardzo kosztowne. Kazimierz Odnowiciel zrezygnował z drużyny, w zamian nadawał ziemię z obowiązkiem służby rycerskiej.

* Kazimierza Wielka długo, przez kilkaset lat była wsią. Nie miała praw miejskich jak Skalbmierz, czy wcześniej Koszyce i Opatowiec. Co spowodowało przekształcenie wsi w miasto?
- Rokiem przełomowym był rok 1845, w którym właściciel miejscowych dóbr, hrabia Kazimierz Łubieński założył cukrownię nazwaną Łubna. Zakład ten stał się czynnikiem miastotwórczym. W 1956 roku Kazimierza Wielka nie mając praw miejskich - była wówczas osiedlem - została siedzibą powiatu. Prawa miejskie otrzymała trzy lata później - 1 stycznia 1959 roku.

* Będzie pan obchodził Święto Miasta 2014?
- Oczywiście, z największą przyjemnością. I serdecznie zapraszam na weekend na Dni Kazimierzy Wielkiej!