Ołtarz świętej Anny po konserwacji wrócił do katedry w Sandomierz

Ołtarz świętej Anny z sandomierskiej katedry odzyskał blask. Poświęcenie odnowionego ołtarza odbyło się w minioną sobotę, podczas mszy świętej odprawionej pod przewodnictwem biskupa Krzysztofa Nitkiewicza we wspomnienie liturgiczne świętych Anny i Joachima.

Prace konserwatorskie przy zabytkowym ołtarzu trwały siedem miesięcy. Na miejscu, w katedrze, pozostała tylko cokołowa część konstrukcji, reszta została zdemontowana i zawieziona do Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki w Rzeszowie.

Ołtarz świętej Anny znajduje się przy ścianie tęczowej, między prezbiterium a kaplicą Najświętszego Sakramentu. Powstał w latach 1771-1773 w warsztacie lwowskiego mistrza Macieja Polejowskiego.

Pomysł wyposażenia sandomierskiej świątyni w nowe, jednolite stylistycznie i wykonane w modnym stylu rokoka ołtarze narodził się w 1768 roku podczas posiedzenia kapituły katedralnej. Wzniesiono wówczas aż siedem ołtarzy bocznych. Dwa największe, najbardziej strzeliste - Matki Boskiej i świętej Anny umieszczono przy ścianie tęczowej, a pozostałe, nieco mniejsze przy filarach nawy.

W polu głównym odnowionego teraz ołtarza znajduje się obraz z wizerunkiem świętej Anny. Przedstawiona jest tutaj jako matka małej Maryi wraz z mężem Joachimem trzymającym dziecko na ręku. Jest to, jak podkreślają znawcy tematu, bardzo rzadkie przedstawienie świętej Anny, kompozycja symbolizuje prezentację, oddanie Bogu swojej córki przez Joachima.

Obraz, zdaniem historyków sztuki, należy do starszego wyposażenia katedry, pochodził zapewne z wcześniejszego ołtarza. Drugie malowidło umieszczone w górnej obiektu przedstawia Anioła Stróża.

Ołtarz zachował się w złym stanie technicznym. Jak mówił kierujący pracami konserwatorskimi Marcin Gruszczyński, na ołtarzu widoczne były co najmniej dwie wcześniejsze renowacje. Przeprowadzono je prawdopodobnie w XIX wieku i drugiej połowie XX stulecia. Niezachowane fragmenty polichromii zostały namalowane wówczas od nowa, w kolorystyce i formie odbiegającej od oryginału, złocenia zrekonstruowano z użyciem szlagmetalu, czyli nieszlachetnej folii imitującej złoto. Werniks, którym pokryto ołtarz, z czasem ściemniał i przybrał barwę żółtobrązową.

- Oryginalnie jasna i wyrazista w formie kolorystyka ołtarza była zafałszowana czy wręcz nieczytelna - tłumaczył konserwator.

Teraz w pracowni konserwatorskiej w Rzeszowie złocone ornamenty, drewniane rzeźby imitujące alabaster i marmuryzacja zostały oczyszczone z kilku warstw lakieru i farby. Drewno zaimpregnowano.

Zabiegów konserwatorskich wymagały obrazy świętej Anny i Anioła Stróża. Malowidła były bowiem mocno przemalowane, na powierzchni widoczne były reperacje.

- Z obu obrazów usunięto przemalowania, retusze, wtórne werniksy, uzupełniono ubytki zapraw i ubytki warstwy malarskiej metodą punktowania - wyjaśniał Marcin Gruszczyński.

We współczesnych opracowaniach można spotkać podwójną nazwę ołtarza: świętej Anny oraz Najświętszego Serca Jezusowego. Wynika to z faktu, że latach trzydziestych ubiegłego wieku umieszczono w ołtarzu obraz Juliusza Makarewicza przedstawiający Najświętsze Serce Jezusa. Jak tłumaczy ksiądz Zygmunt Gil, proboszcz parafii katedralnej, od kilkunastu lat na skutek uszkodzenia zasuwy widoczny był tylko ten obraz.

- Dzięki podjętym pracom konserwatorskim na swoje miejsce powrócił obraz świętej Anny, który był historycznie pierwotnym w tym ołtarzu - podkreślił ksiądz Zygmunt Gil.
Prowadzone od kilku lat w sandomierskiej katedrze prace renowacyjno-konserwatorskie związane są z odnowieniem świątyni na jubileusz 200-lecia powstania diecezji. W ubiegłym roku odrestaurowany został ołtarz Matki Bożej z Dzieciątkiem.

SPRAWDŹ najświeższe wiadomości z powiatu SANDOMIERSKIEGO