Pokazali jak przez lata zmieniał się zamek w Chęcinach. Badania archeologów obfitowały w liczne niespodzianki

Udało się to dzięki wykorzystaniu najnowocześniejszych narzędzi i technik fotogra-metycznych - mówi Waldemar Gliński. - Władający nimi Patryk Muntowski bardzo przyspieszył nasze badania, a potem pomógł przedstawić wyniki także w interesującej, ikonograficznej formie.To dzięki tym technikom archeolodzy mogli zrezygnować ze żmudnego rysowania każdego wykopu, robiono zdjęcia z góry, tworzono ortofotomapy nakładając je na mapy geodezyjne.

- Często okazywało się, że te ostatnie były robione niedokładnie, rysowane na nich mury rozjeżdżały się z tymi istniejącymi w rzeczywistości - dodaje Gliński.

Badania obfitowały w niespodzianki. Najważniejsze było ustalenie tego, jak wyglądało pierwsze założenie wzniesione na wierzchołku góry. Po badaniach składu zaprawy wapiennej prowadzonych przez prof. Michniewicza z Instytutu Geologii w Poznaniu stwierdzono, że najstarsza część to wieża, której podziemną część odkryto na Górnym Zamku oraz mur ją otaczający. Wzniesiono ją w XIII wieku, była rodzajem strażnicy potrzebnej do panowania nad tym regionem królowi Wacławowi II lub biskupowi krakowskiemu Janowi Muskacie.

- Wieża była skromnym lokum. Parter pełnił funkcję gospodarczą, pierwsze piętro reprezentacyjną, tu urzędowano lub przyjmowano gości, na II piętrze znajdowała się tzw. ciepła izba czyli sypialnia - opisuje archeolog. Wejście najprawdopodobniej prowadziło po zewnętrznych, drewnianych schodach.

Przy okazji badań archeolodzy odkryli rodzaj budowlanej fuszerki. Fundament wieży ma kształt odwróconej butelki. Kiedy okazało się, że tak skonstruowana wieża nie jest stabilna i budowlańcy zaczęli dokładać muru by poszerzyć podstawę. Archeolodzy nie rozwiązali zagadki otworu, który odsłonili w fundamencie wieży, nie ustalili jakie było jego przeznaczenie.

Za czasów Kazimierza Wielkiego w XIV wieku zamek przebudowano, zwiększono dziedziniec (wejście prowadziło do dzisiejszego Dolnego Zamku), wzniesiono też w ich obrębie budynki. Ten zwany skarbczykiem znany jest współcześnie, odkrycie śladów innego było zaskakujące.

Nikt nie wiedział, że w ogóle istniał gotycki dwuizbowy dom a ten na dodatek miał ogrzewanie, które możemy porównać do centralnego ogrzewania: w piwnicy znajdował się piec a ciepłe powietrze z niego ogrzewało pokoje wyżej. Podobne znajdowały się w tamtych czasach w luksusowych rezydencjach.

Pozostałości tego budynku, którego istnienie tak zaskoczyło współczesnych były widoczne jeszcze na początku XIX wieku. Niemiecki ilustrator Usener, w wydanym w 1805 roku albumie opublikował 10 scen z Chęcin. - Wystarczyło je powiększyć i analizować - mówi Waldemar Gliński. - W ścianie zrujnowanego domu widać charakterystyczne, dwudzielne, średniowieczne okna.

Kolejny etap rozwoju zamku zwany jagiellońskim w XV wieku to dobudowanie Dolnego Zamku z kwadratową wieżą, postawienie budynku bramnego od wschodu i Wielkiego Domu, którego ślady widoczne są przy północnym murze zamku.

Przebudów warowni, dostosowywania jej do potrzeb nowych właścicieli było jeszcze wiele, ale te są już dobrze znane. Najwięcej tajemnic krył okres początkowy, który udało się odtworzyć dopiero teraz.

- Dobrze by było, gdyby korzystając z naszych pomiarów stworzono model zamku w technologii 3D - mówi Waldemar Gliński. - To dało by zwiedzającym możliwość obejrzenia warowni z każdej strony. Także pokazanie etapów jej powstawania powinno być interesujące.
Gmina Chęciny planuje wydanie książki poświęconej zamkowi z uwzględnieniem ostatnich odkryć oraz przygotowanie filmu, który będzie je prezentował a także pokaże realia życia na średniowiecznym zamku.

Badania archeologiczne były prowadzone przy okazji rewitalizacji zamku, jego otwarcie dla zwiedzających nastąpi z początkiem nowego sezonu turystycznego.

SPRAWDŹ najświeższe wiadomości z powiatu KIELECKIEGO