W niedzielę Zielone Świątki - dopełnienie i zakończenie Wielkanocy

Pięćdziesiątego dnia po swoim zmartwychwstaniu Jezus zesłał Ducha Świętego na Maryję i apostołów zgromadzonych w Wieczerniku, wypełniając tym samym swoją obietnicę: "Gdy przyjdzie Duch Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca, Duch Prawdy, który od Ojca pochodzi, On będzie świadczył o Mnie" (J 15, 26). Apostołowie, jak podają Dzieje Apostolskie (Dz. Ap.2, 1-11) zaczęli przemawiać różnymi językami oraz otrzymali inne dary (charyzmaty) Ducha Świętego, mogli uzdrawiać i głosić Ewangelię. Ten dzień jest uważany w tradycji chrześcijańskiej za początek Kościoła. - W dniu Pięćdziesiątnicy Kościół, ożywiony Duchem Świętym, rozpoczyna przepowiadanie radosnej nowiny o zbawieniu przez ofiarę Chrystusa. Pięćdziesiątnica jest dopełnieniem i zakończeniem Świąt Paschalnych - tłumaczy ksiądz Sławomir Sarek, rzecznik diecezji kieleckiej. - Apostołowie, mimo, że widzieli Chrystusa Zmartwychwstałego byli przelęknieni i nie mieli w sobie dość siły, żeby wyjść i dzielić się z innymi ludźmi tym doświadczeniem. Chrystus zesłał im Ducha Świętego, żeby mieli odwagę i siłę do dzielenia się wiarą.

Obchodzili już apostołowie

Zielone Świątki, bo tak brzmi popularna nazwa, to jedno z najstarszych świąt Kościoła, obchodzone już w czasach apostolskich. Posiadało prawie tę samą rangę, co uroczystość Paschy. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa w wigilię Pięćdziesiątnicy udzielano chrztu katechumenom (z greckiego nauczanym), osobom wstępującym do wspólnoty Kościoła jako dorośli. W średniowieczu istniał zwyczaj rzucania z sufitu kościoła, w trakcie odprawiania Mszy świętej, róż i innych kwiatów symbolizujących dary Ducha Świętego. W bazylikach i katedrach w czasie uroczystości wypuszczano z klatek gołębie: symbol Ducha Świętego. W święto Zesłania Ducha Świętego za pobożne, publiczne odmówienie całego hymnu: "O Stworzycielu Duchu, przyjdź..." można dostąpić odpustu zupełnego, pod zwykłymi warunkami.

W wigilię Zesłania Ducha Świętego udzielane są zwykle święcenia kapłańskie. W diecezji kieleckiej i wielu innych w Polsce odbywają się diecezjalne lub dekanalne dni młodzieży połączone z modlitwą o dary Ducha Świętego.
Święto to odpowiada żydowskiemu Świętu Tygodni Szawuoth, obchodzonemu 50 dnia po święcie Paschy.

Protestanci świętują urodziny

W krajach protestanckich święto Zesłania Ducha Świętego jest obchodzone przez dwa dni (niedziela i poniedziałek). Wierni Kościoła Ewangelicko - Metodystycznego w Kielcach szczególnie uroczyście będą świętować w niedzielę. - Dla nas to dzień narodzin Kościoła, więc będziemy obchodzili go radośnie tak jak się świętuje urodziny - mówi Janusz Daszuta, pastor kieleckiej wspólnoty metodystycznej. - Przystroimy czerwonymi balonikami nasz kościół, będzie radosne słowo Boże i pieśni dla dzieci, specjalnie upieczone czerwone ciasto, którym będziemy częstować po nabożeństwie. Wyślę sms do każdej rodziny, żeby założyła sobie jakiś czerwony element stroju, bo czerwień symbolizuje ogień Ducha Świętego, którego zesłał Chrystus na apostołów.

Nie pohandlujesz i nie kupisz

W Polsce niedziela Zesłania Ducha Świętego jest dniem wolnym od pracy zgodnie z ustawą z 18 stycznia 1951 roku. W tym dniu obowiązuje również zakaz handlu. Ustawodawca zobowiązuje, żeby w tym dniu były nieczynne supermarkety i galerie handlowe, sklepy sieci handlowych. Pracować mogą małe sklepy, pod warunkiem, że właściciel sam będzie je obsługiwał, pracownicy muszą mieć wolne. Dlatego zakupy lepiej zrobić z wyprzedzeniem. Apteki pełnią dyżury jak w święta.

Święto ludowe

- W tradycji ludowej Zielone Świątki są związane z obchodami przedchrześcijańskiego święta wiosny, którego Kościół Katolicki nie mógł zwalczyć, więc włączył je do kalendarza liturgicznego synkretyzując ze Świętem Pięćdziesiątnicy kończącym Święta Paschalne - tłumaczy Tomasz Rak, etnolog z Muzeu Wsi Kieleckiej. W czasach przedchrześcijańskich było to święto pasterzy i wszystkich ludzi pracujących na roli, związane z magią pasterską i agrarną. - Zielone gałązki drzew liściastych i tatarak, a w górach świerku i sosny symbolizowały odrodzenie się przyrody do życia, powrót sił witalnych, wegetacji, płodności. Stąd na wsiach pozostał zwyczaj strojenia domów gałązkami tataraku, zielonymi gałązkami brzozy. Zielonymi gałązkami majono również całe obejście, płoty, obory, podściełano je pod żłoby i w kąty pomieszczeń gospodarskich, wykładano na podłogę w domu. Dymem ze świeżych gałęzi, mającym zapewnić płodność okadzano bydło. - Do dziś na wsiach świętokrzyskich przetrwał zwyczaj majenia przydrożnych kapliczek maryjnych i krzyży - dodaje etnolog.

Zielone Świątki to także święto patronalne Polskiego Stronnictwa Ludowego. W 1903 roku obradujące we Lwowie Zgromadzenie Rady Naczelnej PSL podjęło uchwałę o ustanowieniu tego dnia świętem ruchu ludowego. Stąd zielony kolor w symbolice ruchu ludowego.