Niespodziewane odkrycia przyniosły badania archeologiczne prowadzone na Wzgórzu Staromiejskim, w bezpośrednim sąsiedztwie XIII-wiecznego kościoła św. Jakuba.
Wykopaliska prowadziła wspólna ekspedycja Instytutu Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. Pracami kierowali Marek Florek i Agnieszka Stempin.
Niespodzianki związane są głównie z okresem wczesnego średniowiecza, kiedy to - prawdopodobnie w początkach XI wieku - na Wzgórzu Staromiejskim powstała jedna z osad tworzących ówczesną aglomerację sandomierską, a w jej sąsiedztwie cmentarz, na których chowano jej mieszkańców.
- Na jej terenie około 1226 roku miała miejsce pierwsza lokacja na prawie niemieckim gminy miejskiej. W 1260 roku osada, podobnie jak cały Sandomierz, została zniszczona w czasie najazdu mongolsko-ruskiego, zaś po ponownej lokacji miasta, już na obecnym miejscu, w 1286 roku, spadła do rangi jego przedmieścia - wyjaśnia doktor Marek Florek.
Wczesnośredniowieczna osada
W czasie zakończonych właśnie badań archeolodzy odkryli wiele obiektów i zabytków związanych z okresem między XI a XIII wiekiem. Były to jamy-piwniczki, służące - jak się przypuszcza - przede wszystkim do przechowywania zboża oraz pozostałości budynków mieszkalnych - półziemianek.
- Jedna z półziemianek jest oddalona tylko o około 30 metrów od pochodzącego z tego samego czasu cmentarza odkrytego i badanego jeszcze w latach 1928-1929 przez Józefa Żurowskiego. Dotychczas sądzono, że osada na Wzgórzu Staromiejskim w XI wieku zajmowała jedynie jego niższe partie, a od cmentarza oddzielał ją szeroki na ponad 100 metrów pas pustego terenu - tłumaczy Marek Florek.
Obie znalezione półziemianki były zniszczone przez pożar. W jednej zachowały się fragmenty spalonych drewnianych podwalin ścian, podłogi oraz olbrzymie ilości przepalonej polepy, którą wylepione były pierwotnie drewniane ściany. Półziemianka ta, jak wykazały badania, była kolejną postawioną w tym samym miejscu. Ta starsza również została strawiona przez ogień.
Jak tłumaczy Marek Florek, fakt ten świadczy, że już XII wieku osada musiała być gęsto zabudowana, ale również, że musiały być tam utrwalone podziały przestrzenne i własnościowe na jej terenie.
Wytapiali srebro
Najciekawszym odkryciem była jednak pracownia metalurgiczna zajmująca się przetwórstwem i obróbką ołowiu i srebra. W jej skład wchodziły cztery usytuowane koncentrycznie piece wydrążone w podłożu lessowym. W sąsiedztwie pieców natrafiono na liczne odpady ołowiane, placki srebra, bryły półsurowca, fragmenty tygli glinianych i różnej wielkości odważniki. W odległości kilku metrów od tego warsztatu odsłonięto kolejny piec.
Piece i pozostałości pracowni są pierwszymi w naszej części Polski tego typu obiektami związanymi z wyspecjalizowaną działalnością metalurgiczną we wczesnym średniowieczu. Istniała ona prawdopodobnie w XI wieku lub najpóźniej na początku XII.
Archeolodzy znaleźli mnóstwo zabytków ruchomych. To choćby fragmenty broni i naczyń oraz monety, wśród nich tzw. krzyżówki.
Wśród srebrnych ozdób uwagę zwraca zawieszka w kształcie półksiężyca -lunula. Zabytków tego typu znanych jest z Polski jedynie kilkanaście zachowanych w całości i kilkadziesiąt we fragmentach.
- Odkrycia jednoznacznie wskazują na rzemieślniczy i handlowy charakter osady, jaka od XI do XIII wieku znajdowała się na Wzgórzu Staromiejskim w Sandomierzu. Zwraca uwagę zwłaszcza duża ilość przedmiotów pochodzących z Rusi, bądź przynajmniej takich, które do Sandomierza dostały się zapewne za pośrednictwem ruskim - mówi doktor Florek.
SPRAWDŹ najświeższe wiadomości z powiatu SANDOMIERSKIEGO
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
