Jak podzielić majątek po rozwodzie

Po ślubie w rodzinie najczęściej wszystko jest wspólne. Problem zaczyna się, gdy małżonkowie rozstają się i chcą po-dzielić się majątkiem. Komu należy się samochód, biżuteria czy meble?

RAZEM, ALE OSOBNO

Żeby uniknąć w przyszłości problemów z podziałem majątku, przed ślubem lub już w trakcie trwania małżeństwa małżonkowie mogą ustanowić rozdzielność majątkową. Taka umowa w formie aktu notarialnego nazywana jest intercyzą. Warunek jest jeden - oboje muszą wyrazić na nią zgodę. Notariusz nie może sporządzić intercyzy tylko na żądanie jednego małżonka, jeśli drugi nie wyraża zgody na rozdzielność majątkową.

Jeżeli intercyza zostanie zawarta przed ślubem, to wówczas między małżonkami nie ma wspólnego majątku. Po ślubie każdy z nich będzie gromadził tylko swój majątek osobisty. Gdy intercyza zostanie zawarta po ślubie, to do momentu jej sporządzenia istnieje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa i dorabiają się oni majątku wspólnego, a dopiero po sporządzeniu intercyzy zaczynają tworzyć wyłącznie osobisty majątek każdego z nich.

MAJĄTEK WSPÓLNY

Jeżeli małżonkowie nie zawarli intercyzy, po ślubie powstaje między nimi z mocy ustawy wspólność majątkowa, zwana też wspólnością ustawową. Wtedy wszystkie przedmioty, które nabędą podczas trwania małżeństwa, będą ich wspólnym majątkiem. Każdy z małżonków ma w tym majątku równe udziały.

Majątkiem wspólnym małżonków, który potem będzie dzielony po rozwodzie lub po orzeczeniu separacji, są przedmioty, które zostały przez nich nabyte w trakcie trwania wspólności ustawowej.

Oprócz tego wspólne są również pobrane wynagrodzenia za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego małżonka, dochody z majątku wspólnego oraz osobistego każdego małżonka, środki zgromadzone na rachunku otwartego albo pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków. Wspólne są też również przedmioty zwykłego urządzenia domowego, jak sprzęt agd, rtv czy meble.

MAJĄTEK OSOBISTY

Majątkiem osobistym każdego z małżonków są przedmioty nieobjęte wspólnością majątkową. Należą do nich między innymi przedmioty majątkowe, które każdy z małżonków nabył przed ślubem albo odziedziczył, nabył przez zapis, darowiznę, prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków, prawa autorskie, prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy, przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego oraz wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków. Po rozwodzie czy separacji nie będzie więc dzielona damska biżuteria czy futra, przedmioty wyłącznie dla panów, sprzęty służące do wykonywania zawodu czy zbiór fachowych książek. Stanowią one majątek osobisty i spierać się o nie nie można.

JAK PODZIELIĆ MAJĄTEK WSPÓLNY?

W czasie trwania małżeństwa żaden z małżonków nie może domagać się podziału majątku wspólnego. Natomiast po rozwodzie, separacji, unieważnieniu małżeństwa, ustaniu małżeństwa na skutek śmierci jednego lub obojga małżonków, ogłoszeniu upadłości jednego z małżonków, orzeczeniu ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, ustanowieniu rozdzielności majątkowej przez sąd z chwilą oznaczoną w wyroku wspólność ustawowa ustaje i dorobek można porozdzielać.

Podziału wspólności majątkowej można więc żądać dopiero po rozwodzie lub pozostając w separacji. Aby to zrobić, trzeba wnieść wniosek o podział majątku wspólnego do sądu rejonowego, właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, którą chcemy dzielić. Istnieje też możliwość podzielenia majątku w trakcie trwania sprawy rozwodowej. Aby sąd mógł to uczynić na sprawie rozwodowej, małżonkowie muszą złożyć zgodny wniosek o podział, to znaczy wskazać składniki majątku, ich wartość oraz sposób ich podziału.

W przypadku ustania wspólności majątkowej na skutek śmierci jednego z małżonków, wniosek o podział majątku wnosi się do sądu spadku.

Udziały w majątku małżeńskim są równe, jednak z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, aby ustalenie udziałów w majątku wspólnym uwzględniło stopień, w którym każdy z nich przyczynił się do jego zgromadzenia. Ważne jest, że przy ocenie, w jakim stopniu małżonkowie przyczynili się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się nakład osobistej pracy na przykład przy wychowywaniu dzieci we wspólnym gospodarstwie domowym.

Ile to kosztuje?

Wniesienie wniosku o podział majątku wspólnego do sądu rejonowego, właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości kosztuje 1000 złotych. Jeśli obie strony, występujące o podział są zgodne, co do jego podziału i składają zgodny wniosek kosztuje to wówczas 300 złotych.