Mielec w gronie Doliny Lotniczej

Klastry to łączenie lokalnych firm w celu wspólnej promocji, współpracy ze środowiskiem naukowym i władzami publicznymi dla napędzania koniunktury dla regionu. Mielec wykorzystał tę szansę.

Klaster, czyli po polsku grono, tworzy skupisko lokalnych firm konkurujących z sobą, ale i współpracujących w zakresie promocji, prac naukowo-badawczych, kontaktów z władzami publicznymi. Sprawdził się on w krajach wysokorozwiniętych, czego najbardziej znanym dowodem jest informatyczna kalifornijska Dolina Krzemowa. Sprawdził i w województwie podkarpackim, gdzie stworzono wedle wszelkich klastrowych reguł Stowarzyszenie Dolina Lotnicza. Współpracują w nim 62 firmy i instytucje. W tym gronie są Polskie Zakłady Lotnicze w Mielcu.
Jest silne wsparcie

W Polsce, w ramach unijnego Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, na rozwój klastrów przewidziano około 104 miliony euro. A to tylko w ramach gry wstępnej, zachęcającej do ich tworzenia.

Poza tym ów program to nie jedyne źródło finansowania rozwoju klastrów. Ich znaczenie dla rozwoju gospodarczego popiera się również w Regionalnych Programach Operacyjnych zasilających takie grona jak: Dolina Lotnicza, obejmująca m.in. Mielec, Kotły Kleszewskie, Rogal Marciński, Płytki Ceramiczne w Opocznie, Bursztyn oraz Automatyka Przemysłowa w Gdańsku, Klaster Kalafiorowo-Brokułowy z Łaszczowa, Dolina Ekologicznej Żywności na Lubelszczyźnie, Dolina Ekoprodukcji na Mazowszu, Pomidor Sandomierski. Dołącza do nich na dniach Izba Gospodarcza Grono Targowe Kielce.

Stowarzyszenia Dolina Lotnicza, powołane do życia w kwietniu 2003 roku, jest jednym z najbardziej zaawansowanych klastrów w Polsce. Na jego rzecz rozwinięto zaplecze i przygotowano programy szkolnictwa zawodowego, prowadzone są prace naukowo badawcze w Politechnice Rzeszowskiej i Centrum Zaawansowanych Technologii Aeronet - Dolina Lotnicza.

Otrzymało ono znaczącą pomoc finansową od firmy Pratt & Whitney, światowego lidera w projektowaniu, produkcji i obsłudze silników lotniczych, rakietowych systemów napędowych oraz przemysłowych turbin gazowych. Głównym celem Doliny Lotniczej jest przekształcenie Polski południowo-wschodniej w jeden z wiodących w Europie lotniczych regionów, dostarczających branżowe produkty i usługi dla najbardziej wymagających klientów. Zyskuje na tym cały region, zwiększa się liczba miejsc pracy.

Są i przeszkody

O ile klaster lotniczy rozwija się dynamicznie, o tyle praktycy klastra informatycznego na Podkarpaciu wyliczyli następujące bariery rozwoju dla rozwoju takich gron w Polsce: brak stabilnych uregulowań prawnych, brak wykwalifikowanej kadry, trudności w pozyskiwaniu kapitału, brak kultury współpracy, obawa przed zmową cenową prowadzącą np. do wzrostu cen oraz brak ciągłości działań administracji wskutek ciągłych wyborów. Wiele z tych barier jest do pokonania na poziomie regionu.

Niestety, zdaniem Konfederacji Pracodawców Polskich wiedza wśród przedsiębiorców o możliwościach płynących z funkcjonowania w klastrach jest wciąż niewielka, zaś nadmierna ilość biurokratycznych przeszkód spowalnia organizację i działanie tych przedsięwzięć. A szkoda, bo spopularyzowanie ciekawych projektów gron i wsparcie ich funduszami strukturalnymi może w znaczący sposób przyczynić się do wzrostu innowacyjności polskiej gospodarki. Tylko trzeba im wsparcia władz centralnych i samorządowych oraz grup interesów - szczególnie instytucji finansowych.

Faktem jest, że klastry nie są panaceum na wszystko co kuleje w gospodarce, ale są szansą na rozwój. Pokazała to na Podkarpaciu Dolina Lotnicza. Pora na to, by i polska Dolina Krzemowa dostała swoją szansę, by nakręcać koniunkturę.