Kosmetyki w ataku

Szacuje się, że co trzeci Polak zmaga się z różnego typu dolegliwościami, których przyczyną są alergie i podrażniania skóry. Alergie to nietypowe, nadmierne reakcje organizmu na zwykłe bodźce. Około 50 procent przypadków uczuleń jest spowodowanych przez kosmetyki, proszki i płyny do prania, które mają styczność z naszym ciałem. Najczęściej zajętym przez objawy alergiczne obszarem skóry jest twarz i okolice oczodołów (około 60 procent przypadków).

Wrażliwi i reszta

Jeśli brać pod uwagę powszechność stosowania kosmetyków, myjących środków toaletowych, takich jak mydła, szampony, kremy po goleniu, płyny, perfum i dezodorantów itp., to uczulenia i podrażnienia skóry nie są bardzo częste. Szacuje się, że dolegliwości tego typu dotykają 10-20 procent dorosłych kobiet i mężczyzn. Alergikiem można zostać w każdym wieku. Coraz częściej ujawniają się nietypowe reakcje na produkty, które nigdy wcześniej nie burzyły spokoju naszych organizmów.

- O tym, że dany kosmetyk wywołuje reakcje alergiczne lub podrażnienie skóry, świadczą objawy takie jak pieczenie, zaczerwienienie, świąd, nawet napady duszności - mówi Małgorzata Olejarczyk, dermatolog z Centrum Dermatologicznego w Kielcach. - Niekiedy jednak reakcja jest o wiele silniejsza, bo mogą pojawić się rumień, łuszczenie skóry, pęcherze i grudki. Z wyglądu reakcja alergiczna lub podrażnienie mogą objawiać się tak samo. Różnią je okoliczności powstania. Alergia oznacza, że organizm zawsze będzie reagował źle na składnik kosmetyku. Podrażnienie skóry natomiast może wystąpić jako reakcja na splot czynników - w innych okolicznościach nie doszłoby do podrażnienia. Na wszelkie podrażnienia skóry najbardziej narażone są osoby, które cechują się skórą szczególnie wrażliwą. Najczęściej ulega im skóra po zimie, gdy jest zmęczona, przesuszona. Może wtedy reagować podrażnieniem nawet na dobrze znane przez nią kosmetyki.

Uczulające detergenty i kremy

Często reakcje alergiczne wywołują agresywne i toksyczne środki chemiczne, takie jak wybielacze czy rozjaśniacze, a także enigmatycznie nazwane systemy TAED, ABS, LAS, obecne w proszkach do prania. Składniki używanych przez nas produktów są niejednokrotnie przyczyną naruszenia właściwego ph skóry, co prowadzi do zachwiania równowagi lipidowej, przesuszania skóry i jej przedwczesnego starzenia się. Wyrobami, które je wywołują, są najczęściej mydła, szampony, płyny do kąpieli, dezodoranty, zwłaszcza te, w których skład wchodzą aktywne detergenty. W pastach do zębów uczulają głównie substancje zapachowe - aldehyd cynamonowy oraz olejki - cynamonowy, mięty pieprzowej. U uczulonych powodują zapalenia jamy ustnej, dziąseł, języka i warg.

Uczulają podłoża kremów, silnymi alergenami są też związki konserwujące. - Przed sezonem słonecznym należy pamiętać, że niebezpieczne mogą być kremy z zwartością retinolu - mówi Małgorzata Olejarczyk. - Zwiększa on ryzyko oparzeń słonecznych i powoduje powstawanie przebarwień na skórze.

Groźne zapachy

Jak wynika z badań szwedzkich alergologów, w kosmetykach najczęściej uczulają substancje zapachowe, a dopiero w drugim rzędzie zagrożeniem są konserwanty oraz niektóre żywice. Szczególnym zagrożeniem są takie składniki kosmetyków jak: mieszaniny syntetyków zapachowych, niektóre olejki eteryczne, balsam peruwiański, kalafonia, lanolina, euceryna, niektóre konserwanty kosmetyków, np. nipaginy.

Kompozycja zapachowa perfum czy dezodorantu zawiera zwykle około 50 składników w postaci syntetycznych substancji zapachowych, a każdy ze składników może stać się przyczyną alergii kontaktowej. Najczęściej uczulają niektóre alkohole - benzoesowy, cynamonowy, aldehyd cynamonowy, geraniol, oraz naturalne olejki eteryczne - bergamutkowy, cynamonowy, mięty pieprzowej, sosnowy, pomarańczowy, geraniowy. Substancje zapachowe mogą wywoływać również odczyny fotoalergiczne, czyli reakcje na kontakt składnika ze światłem słonecznym. Olejek bergamutkowy, choć wywołuje tylko mały rumień, to odbarwienie utrzymuje się na skórze przez wiele miesięcy. W związku z tym z perfum wyłączono ten popularny olejek lub zmniejszono jego ilość do minimum.

Profilaktyka dla skóry wrażliwej

- staraj się stosować kosmetyki w postaci pudru, zamiast maści, żeli, mleczek i płynów;
- używaj preparatów zmywalnych wodą, które mniej alergizują;
- stosuj tylko czarny tusz do rzęs i ołówek do brwi i powiek, używaj jasnych cieni do powiek, wybieraj sypki podkład do twarzy, a jeśli w płynie, to najlepiej na bazie oleju silikonowego, który rzadko uczula;
- im mniej składników w kosmetyku - tym jest mniej alergizujący i bezpieczniejszy w stosowaniu;
- unikaj środków przeciw promieniowaniu UV, zawierających tzw. estry PABA, kwas para-aminobenzoesowy i metoksycynamoniany;
- unikaj preparatów nie posiadających na opakowaniu pełnego składu chemicznego składników;
- co trzy miesiące wyrzucaj nie zużyte kosmetyki i zastępuj je nowymi.