Kreml - niezwykła twierdza pełna światowej klasy zabytków (zdjęcia)

[galeria_glowna]
Kreml najpiękniej prezentuje się oglądany z mostu na rzece Moskwa lub z brzegu rzeki położonego naprzeciwko. Stamtąd doskonale widać Wielki Pałac Kremlowski otoczony czerwonym wysokim murem z wieżami i bujną zielenią. Przy pałacu błyszczą w słońcu złote kopuły licznych świątyń. Nic więc dziwnego, że w tak okazałym miejscu kiedyś chowano zwierzchników rosyjskiego kościoła, a dziś w najważniejszej świątyni - Soborze Uspieńskim odbywają się najbardziej znaczące uroczystości kościelne i państwowe.

Kreml, czyli twierdza, powstał w połowie XII wieku dzięki księciu Jurijowi Dołgorukiemu, który uznał, iż zbieg rzek Moskwa i Nieglinna to doskonały teren do budowy warowni. Drewniany kompleks zmienił na murowany w końcu XV wieku Iwan III. Sprowadzeni przez cara włoscy architekci stworzyli wiele budowli, takich jak sobór Uspieński czy Granowita pałata, które łączą style staroruski i renesansowy. Józefowi Stalinowi przeszkadzał przepych Kramla, który zamknął dla zwiedzających. Zburzył też kilka świątyń i pałaców. Dwa lata po jego śmierci, w 1955 roku Kreml ponownie zaczęli odwiedzać turyści.

PRZEZ BRAMĘ W NAJWYŻSZEJ WIEŻY

Wchodzimy na Kreml przez bramę w Wieży Troickiej. Wieża o wysokości 76 m jest najwyższa na Kremlu. Kiedyś mogli nią przechodzić jedynie zwierzchnicy kościoła oraz żony i córki carów. Dziś po kontroli zawartości toreb bramę przekraczają turyści.

W oczekiwaniu na przewodnika patrzymy na ulicę zbudowaną wzdłuż czerwonego muru. Przy niej znajdują się długie połączone ze sobą żółte budynki z zielonymi dachami. To królestwo urzędników, na końcu którego stoi Orużejna pałata (czyli zbrojownia). Zbudowana w połowie XIX wieku na polecenie cara Mikołaja I stanowi muzeum, w którym zgromadzono prawdziwe skarby - wyroby ze złota i srebra, broń i zbroje, powozy, ubiory, wyroby rzemieślników. W diamentowym skarbcu można zobaczyć między innymi berło Katarzyny Wielkiej z diamentem, który otrzymała od kochanka - hrabiego Grigorija Orłowa czy jej koronę z pięcioma tysiącami kamieni szlachetnych.

Niezwykle cennymi eksponatami Orużejny są także suknia koronacyjna Katarzyny Wielkiej z wyhaftowanymi złotą nicią dwugłowymi orłami, korona Monomacha zdobiona sobolowym futrem i klejnotami, która była używana podczas koronacji do 1682 roku, diamentowy tron inkrustowany 900 diamentami i turkusami czy kolekcja jaj Fabergé.

Stanowczo nieciekawym, w porównaniu z zabytkami jest dzieło Nikity Chruszczowa - Państwowy Pałac Zjazdów, na szczęście jedyna komunistyczna budowla Kremla. Ukończony w 1961 roku służył zjazdom partyjnym. Dziś z sali na 6000 miejsc korzysta głównie Balet Kremlowski.

Po lewej stronie mijamy Arsenał z XVIII wieku (obecnie komenda straży kremlowskiej), przy którym ustawiono 750 armat, gmach senatu z XVIII wieku (tu mieszkał Lenin wraz z rodziną) i kancelarię prezydenta Rosji. Tam wejść oczywiście nie możemy.

NAJWIĘKSZY DZWON ŚWIATA

Podziwiamy kolejne budowle kremlowskie - pałac patriarchy z cerkwią Dwunastu Apostołów, gromadzące liczne zabytki, a także dzwonnice - Iwan Wielikij i Uspeńska. Gdy w 1600 roku car nakazał podwyższyć tę pierwszą, stała się ona najwyższym budynkiem w Moskwie liczącym 80 m. Druga, zwieńczona złotą kopułą, zbudowana w połowie XVI wieku, miała 21 dzwonów. Jeden z nich, 64-tonowy dzwonił trzykrotnie po śmierci cara. Ale najbardziej znany, największy dzwon świata, Car, ważący ponad 200 ton, stoi przed dzwonnicą. Gdy jeszcze znajdował się w formie, w 1737 roku na Kremlu wybuchł pożar. Polewany zimną wodą dzwon częściowo uległ zniszczeniu. Jego fragment ważący ponad 11 ton odłamał się. I w takiej formie możemy Cara oglądać do dziś.

W pobliżu znajdziemy też największą na świecie armatę z 1586 roku kalibru 900 mm, o wadze 40 ton. Tak jak dzwon Car, nigdy nie zadzwonił, tak armata Car nigdy nie wystrzeliła.

BOGATE SOBORY

Sobór Uspieński (Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny) był od XIV wieku najważniejszą świątynia Moskwy, w której odbywały się koronacje książąt i pogrzeby najwyższych dostojników kościelnych. Na miejscu dawnej świątyni zaprojektował go włoski architekt Artstotele Fioravanti, który połączył staroruski styl z włoskimi osiągnięciami renesansu. Po pięciu latach budowy stanęła majestatyczna świątynia z pięcioma złoconymi kopułami. Swym kunsztem zachwycają dębowe drzwi pokryte miedzianymi arkuszami przywiezione z Suzdalu i przedstawiające sceny biblijne. Tron Monachomacha z płaskorzeźbami z życia księcia Włodzimierza wykonano w połowie XVI wieku dla Iwana IV Groźnego.
Wnętrza katedry zdobią liczne freski, a w pięciorzędowym ikonostasie wysokim na 16 metrów znajdziemy wspaniałe ikony z XII - XVII wieku.

Sobór Archangielski pełnił do czasy przeniesienia stolicy Rosji w 1712 do Petersburga rolę nekropolii władców. Tu, między innymi, pod malowanym baldachimem, spoczywają szczątki carewicza Dymitra, najmłodszego syna Iwana Groźnego. Ozdobą świątyni są freski i ikonostas oraz motywy muszli na zewnętrznych ścianach. Muszle pod zakomorami są cechami włoskiej architektury.

Sobór Błagowieszczeński (Zwiastowania) został w całości zaprojektowany przez Rosjan na polecenie cara Iwana III pod koniec XV wieku. Zdobiące wnętrza freski w ciepłych kolorach stwarzają kameralna atmosferę, odpowiadającą domowej cerkwi rodzinnej cara. Ikonostas tej świątyni uznawany jest za najpiękniejszy w Rosji.

IMPONUJĄCE PAŁACE

Olbrzymia sala Granowitej pałaty, z XV wieku z imponującymi sklepieniami krzyżowymi za czasów carskich pełniła rolę sali tronowej i sali uczt. Po czerwonych schodach w południowej fasadzie carowie przechodzili na koronację do soboru Uspeińskiego - ostatni raz w 1896 roku z okazji koronacji Mikołaja II. Stalin rozkazał zburzyć schody w latach 30. XX wieku. W 1994 roku udało się je odbudować.

Wielki Pałac Królewski o długości 125 metrów najlepiej widać z drugiego brzegu rzeki Moskwy. W 1837 roku car Mikołaj I wybrał go sobie na rodzinną rezydencję, gdy przybywał do Moskwy z Petersburga. Jednak w luksusowo urządzonych apartamentach carska rodzina nie przebywała zbyt często. W latach 30 XX wieku dwie sale reprezentacyjne połączono w jedno gigantyczne pomieszczenie, w którym odbywały się posiedzenia Rady Najwyższej. Obecnie w Wielkim pałacu Kremlowskim przyjmowani są zagraniczni dyplomaci.

Wytchnieniem po historycznej wędrówce, pełnej przepychu i bogactwa jest spacer po zielonym Ogrodzie Aleksandrowskim. Usiadłszy na ławeczce jeszcze raz można spojrzeć na najważniejsze budowle Kremla - jednego z najciekawszych tego typu kompleksów na świecie.