O skutkach wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej - mówi były europoseł, Andrzej Szejna

W czwartek na Wyspach referendum. Czy mieszkańcy województwa świętokrzyskiego, którzy tam wyemigrowali, powinni się już pakować z powrotem?

Po straszliwym zabójstwie Joe Cox, deputowanej Partii Pracy, wielu Brytyjczyków dokonało rachunku sumienia i w wyniku refleksji zrozumiało, jak ważne są wartości europejskie takie jak demokracja i poszanowanie praw człowieka, a jak niebezpieczny jest nacjonalizm i ksenofobia. Europa to nie tylko wspólny rynek i sprawy gospodarcze, dlaczego wierzę, że zwolennicy pozostania Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej zwyciężą w głosowaniu. Natomiast jeśli by to się nie zdarzyło, to pozostają nam, zgodnie z traktami, dwa lata na negocjację warunków wyjścia Wielkiej Brytanii. Wiąże się to z likwidacją swobody przepływu osób, a tym również swobody podejmowania pracy, która dzięki decyzji ówczesnego premiera Tony’ego Blaira obowiązywała w stosunku do Polaków od pierwszego dnia akcesji naszego kraju do Unii Europejskiej

Skąd w ogóle w debacie publicznej w Anglii wziął się temat wyjścia tego kraju ze Wspólnoty?
To była niemądra gra polityczna torysów, czyli Partii Konserwatywnej, a w szczególności premiera Davida Camerona, który chcąc pozyskać sobie eurosceptyków w pojedynku z socjaldemokratami z Partii Pracy, przyjął bardzo antyunijną linię polityki i obiecał przeprowadzenie referendum w tej sprawie. W kampanii wyborczej krytykował Unię Europejską i warunki, na jakich Wielka Brytania jest członkiem Wspólnoty, a nikt nie mówił o ogromnych korzyściach dla przedsiębiorstw brytyjskich, dla Brytyjczyków, którzy mieszkają poza granicami swojego kraju, a wreszcie dla gospodarki brytyjskiej, która korzysta z tego, że obywatele z innych krajów tam pracują i tam płacą podatki. Sytuacja jest teraz paradoksalna, bo ten sam Cameron zrozumiał, jak dużą szkodę może wyrządzić projektowi Unii Europejskiej, i nawołuje do pozostania we Wspólnocie. Traktuję to, co zdarzyło się na Wyspach, jako pewną naukę, którą powinno odbyć rządzące w Polsce Prawo i Sprawiedliwość. Prowadzenie opartej o eurosceptycyzm, nieodpowiedzialnej polityki na użytek wewnętrzny nie myśląc szerzej i na przyszłość zagraża interesom naszego kraju.

A z czego wynika niezadowolenie Brytyjczyków związane z obecną ich kraju w Unii Europejskiej?
Geneza jest związana głównie z poglądami części elit politycznych, zwłaszcza od czasów Margaret Tatcher, że z Unią Europejską trzeba negocjować twardo. Potem coraz bardziej rozpędzeni politycy zaczęli się licytować w tej kwestii i nawoływać do wyjścia z Unii nie bacząc na to, jak to jest niekorzystne dla całego społeczeństwa i gospodarki. Po zgodzie krajów Unii Europejskiej na reformę polityki socjalnej w Anglii nie widzę żadnych powodów, by żądać opuszczenia Wspólnoty.

Jakie konsekwencje ewentualnego Brexitu poniesie Polska?
Dla naszego kraju to niekorzystne z wielu względów. Na Wyspach bardzo rzetelnie pracuje kilkaset tysięcy Polaków. Są tam szanowani. Ich sytuacja diametralnie się zmieni, o czym już mówiłem. Oczywiście można negocjować prawne konstrukcje, które spowodują, że nie wszyscy będą musieli wyjechać, ale nie będzie już tak dobrze. Pod znakiem zapytania stanie także sposób funkcjonowania polskich przedsiębiorstw zarejestrowanych w Wielkiej Brytanii. To niekorzystne dla polskiej gospodarki, gdyż wykazujemy kilka miliardów złotych nadwyżki w wymianie handlowej z tym krajem, co oznacza, że sprzedajemy więcej niż kupujemy. Tym samym Wielka Brytania utrzymuje miejsca pracy w Polsce.

To będzie początek końca Unii Europejskiej?
Wspólnota się nie rozpadnie tylko zacznie się mocnej integrować, głównie w strefie euro. Boję się, czy polski rząd będzie na tyle zdecydowany, by w tę wzmocnioną współpracę wejść. Bo może się skończyć tym, że znajdziemy się w drugim obiegu członkowskim Unii.