Tarnobrzeskie Zagłębie Siarkowe - od odkrycia złóż siarki do cudu ekologii. Konferencja w Tarnobrzegu 28 i 29 września

W 2023 roku mija siedemdziesiąta rocznica odkrycia bogatych złóż siarki rodzimej w Polsce i powstania Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego. Odkrycie to, dokonane przez zespół prof. Stanisława Pawłowskiego, zapoczątkowało dynamiczny rozwój górnictwa i przetwórstwa siarki w rejonie Tarnobrzega i Staszowa. Powstały kopalnie i zakłady przetwórstwa siarki, w których zatrudnienie znalazło kilkanaście tysięcy pracowników. Nastąpił gwałtowny cywilizacyjny rozwój tych regionów, a Polska stała się największym eksporterem i producentem siarki na świecie.

Z tej okazji Rada Miasta Tarnobrzega ogłosiła rok 2023 – "Rokiem Pamięci Górników i Pracowników Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego". Wiele instytucji i stowarzyszeń tarnobrzeskich zaangażowanych jest w te obchody. Także Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu wraz ze swym oddziałem – Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego włączył się w te uroczystości organizując 28 i 29 września m.in. konferencję historyczno-ekologiczną.

Wezmą w niej udział naukowcy i badacze zajmujący się geologią siarki, historią powstania kombinatu siarkowego, wpływem przemysłu siarkowego na życie regionu i całej Polski oraz efektami ekologicznymi związanymi z likwidacją tego zagłębia, w tym Jeziorem Tarnobrzeskim nazywanym cudem ekologii, które zostało utworzone w miejscu kopalni odkrywkowej siarki oraz rekultywacją zdegradowanych terenów po kopalni otworowej „Jeziórko”. Miejsca te stały się kolejnym „Cudem ekologii” z bogatą fauną i florą.

Konferencja historyczno-ekologiczna "Tarnobrzeskie Zagłębie Siarkowe – od odkrycia złóż siarki do cudu ekologii. 70. rocznica odkrycia złóż siarki" organizowana jest pod patronatem Prezydenta Miasta Tarnobrzega, Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa oddział w Tarnobrzegu, Tarnobrzeskiej Agencji Rozwoju Regionalnego SA, Komitetu Obchodów Roku Pamięci Górników i Pracowników Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego oraz Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu.

Podczas konferencji, 28 września o godzinie 15, odbędzie się otwarcie wystawy czasowej "Minerały i skamieniałości – skarby złóż siarki rodzimej" ze zbiorów Muzeum Minerałów w Szczawnie-Zdroju.

W sobotę 30 września odbędzie się także Giełda Minerałów na dziedzińcu Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu, adresowana do mieszkańców Tarnobrzega, turystów i gości Konferencji. Będzie można obejrzeć i zakupić skarby Ziemi.

W poprzednich latach odbyły się trzy edycje Giełdy Minerałów. Cieszyła się ona powodzeniem wśród tarnobrzeżan. Po ponad trzech latach przerwy spowodowanej pandemią została reaktywowana.

Termin Konferencji: 28-29 września 2023 r. (czwartek-piątek)
Miejsce: Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu, ul. Sandomierska 27

Dzień I
28 września 2023 r. (czwartek)
10.00–11.00 – Rejestracja uczestników
11.00–11.30 – Uroczyste otwarcie konferencji w Sali Wielkiej Muzeum-Zamek Tarnowskich

Powitanie: Dariusz Bożek – Prezydent Miasta Tarnobrzega, dr hab. Tadeusz Zych - dyrektor Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu

Wystąpienia zaproszonych gości

Sesja I - historyczna, godz. 11.30 – 12.30
Dominik Galas, doktorant, prawnik, samorządowiec, polityk, społecznik, radny Dzielnicy X Kraków-Swoszowice - Górnictwo siarkowe w dawnej Polsce

prof. dr hab. inż. Marek Nieć, kierownik Pracowni Geologii Gospodarczej w Zakładzie Gospodarki Zasobami Mineralnymi, Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN - Historia odkrycia złóż siarki przez Zespół prof. Stanisława Pawłowskiego

Władysław Stępień – Poseł na Sejm RP II, III, IV i V kadencji - Powstanie i rozwój Kombinatu Siarkowego w rejonie Tarnobrzega

12.30–13.15 – Przerwa

Sesja II - ekologiczna godz. 13.20 – 14.45

prof. dr hab. Krzysztof Kukuła, kierownik Zakładu Ekologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Rzeszowskiego - Powstanie Jeziora Tarnobrzeskiego jako pionierskie działanie ekologiczne

dr hab. Marta Bik-Małodzińska, prof. uczelni, Instytut Gleboznawstwa, Inżynierii i Kształtowania Środowiska, Wydział Agrobioinżynierii Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie - Rekultywacja terenów kopalni otworowej "Jeziórko" jako działanie ekologiczne

Janusz Wepsięć, inż. ochrony środowiska, ekspert przyrodniczy oraz specjalista z zakresu oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko, członek Zarządu Głównego Ligi Ochrony Przyrody w Warszawie, wiceprezes Podkarpackiego Towarzystwa Przyrodników Wolne Rzeki. Przewodnik w Regionalnym Centrum Promocji Obszaru Natura 2000 Tarnobrzeska Dolina Wisły - Fauna i flora na zrekultywowanych terenach pogórniczych w rejonie Tarnobrzega

dr inż. Agata Dąbal, Zakład Oczyszczania i Ochrony Wód, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej - Od Zbiornika Machów do Jeziora Tarnobrzeskiego

godz. 15.00 – Otwarcie wystawy

Minerały i skamieniałości - skarby złóż siarki rodzimej ze zbiorów Muzeum Minerałów w Szczawnie Zdroju

Sesja wyjazdowa godz. 16.00–17.00 - Zwiedzanie Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego w Tarnobrzegu, ul. prof. St. Pawłowskiego 14 (Przejazd autokarem spod Zamku do Muzeum Siarki i z powrotem)

Dzień II

29 września 2023 r. (piątek)

Sesja III – górniczo–historyczna, godzina 9.00 – 10.20

dr Józef Kirejczyk, były kierownik Zakład Górnictwa, Geologii i Ochrony Powierzchni Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Przemysłu Siarkowego "Siarkopol", były dyrektor PUP "SIGMA BP" Sp. z o.o., były Prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa Oddział w Tarnobrzegu - Zastosowanie metody Frascha w kopalniach w Jeziórku i Grzybowie

Piotr Duma, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Gorzycach, historyk, regionalista - Przesunięcie biegu Wisły - "Wielka Kopalnia Odkrywkowa" w okolicach Tarnobrzega

dr Adam Wójcik, założyciel i były dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega oraz Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego - Muzealnictwo siarkowe i Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego w Tarnobrzegu

Jarosław Wrona, Grupa PBI, Kopalnia Siarki Basznia - Kopalnia Siarki Basznia II

10.20 – 10.50 - przerwa

Sesja IV – geologiczno–ekologiczna, godzina 10.50 – 13.30

dr inż. Edyta Sermet, Katedra Geologii Złożowej i Górniczej, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie - Geologia Zapadliska Przedkarpackiego

prof. dr hab. inż. Maciej Pawlikowski, Katedra Mineralogii, Petrografii i Geochemii, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie - Formowanie złoża siarki rodzimej

prof. dr hab. Jan Parafiniuk, Katedra Geochemii, Mineralogii i Petrologii, Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego - Minerały występujące w złożu siarki rodzimej

dr inż. Maksymilian Cieśla, Katedra Inżynierii i Chemii Środowiska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej - Ekoinnowacyjność Jeziora Tarnobrzeskiego

Jakub Sokołowski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Wody siarczkowe naturalnym surowcem leczniczym rejonu Jeziora Tarnobrzeskiego. Perspektywy ujęcia i wykorzystania

Godzina 13.30 – 13.45 -Podsumowanie konferencji
13.45 – pożegnanie gości

Dzień III

30 września 2023 r. (sobota)

Giełda Minerałów

Miejsce: dziedziniec Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu, ul. Sandomierska 27
Czas: 10.00 – 17.00