Wypaleni pracą

Wypalenie zawodowe może dopaść każdego z nas. Pracujemy dużo i mamy mało czasu na wypoczynek - a po szarej zimie potrzebujemy go więcej niż zwykle. Czas na odrobinę luzu. To pomoże nam pracować efektywnie.

Kiedy pracujemy po kilkanaście godzin na dobę, o wypalenie zawodowe nietrudno. Po pewnym czasie traci się zaangażowanie, motywację i chęci do realizowania kolejnych zadań. Do tego dochodzą fizyczne wyczerpanie i rozbicie emocjonalne. To znaki, że stres związany z pracą jest zbyt duży.

KIEDY GROZI WYPALENIE?

Bardziej narażone na wypalenie zawodowe są osoby, które nie potrafią odmówić przyjęcia na siebie dodatkowych zadań, obowiązków. Duże znaczenie ma też funkcjonowanie pod wpływem silnej presji i w stresie. Zmęczenie może dopaść też osoby ambitne, które wszystko chcą wykonać samodzielnie, bez delegowania zadań swoim podwładnym czy współpracownikom. Niekiedy wypalenie przejawia się także przez obniżenie efektywności, jakości pracy lub wycofanie się z dotychczasowej aktywności.

Wypalenie prowadzi do załamania

Wypalenie prowadzi do załamania

Długotrwały stres i wypalenie zawodowe mogą doprowadzić do załamania nerwowego. Jego objawy to: nietypowe, irracjonalne, pozbawione kontroli zachowanie, nasilony lęk, obsesyjna aktywność - uporczywe, irracjonalne działanie, następujące po sobie okresy depresji i euforii. Wtedy pomoc specjalisty jest już konieczna.

Zazwyczaj objawy wypalenia pojawiają się i narastają powoli, przez długi okres. Mogą obejmować sferę fizyczną lub psychiczną. Najczęstsze objawy to: poczucie braku kontroli, nieuzasadnione przekonanie o utracie zdolności, tendencja do negatywnego myślenia, strata celu, sensu i energii. Kolejny objaw to wyłączanie się z życia towarzyskiego, które może jeszcze bardziej nasilać istniejące problemy.

JAK ZAPOBIEGAĆ WYPALENIU?

Najłatwiej uniknąć wypalenia psychicznego, jeśli nasza praca jest ciekawa i sprawia przyjemność. Jednak nawet jeśli tak jest, to fizyczne możliwości naszego organizmu są ograniczone - jeśli brakuje wypoczynku, nieuchronnie dopada nas zmęczenie. - Niestety, bardzo często pracujemy na kilku etatach, aby zapewnić sobie byt. I to odbija się na zdrowiu, bo norma osiem godzin pracy na dobę jest optymalna dla prawidłowego funkcjonowania. Dlatego tak ważne są odpowiedni wypoczynek, wygospodarowanie czasu dla rodziny czy na życie towarzyskie - mówi Małgorzata Kaleta-Kupiecka, lekarz psychiatra. - Dlatego jeśli ktoś intensywnie pracuje, powinien wygospodarować sobie określony czas na odpoczynek czy wyskoczenie ze znajomymi na zakupy czy na siłownię.

Raz na jakiś czas warto także zmienić środowisko i wyjechać z domu, przynajmniej na weekend - bo tu i tak trudno się oderwać od myślenia o codziennych problemach. Wyjazd - może być do znajomych czy niedrogiego gospodarstwa agroturystycznego - pomoże nabrać dystansu i odetchnąć trochę świeżym powietrzem.

Warto pamiętać, że wypoczynek powinien być dostosowany do trybu naszej pracy. Jeśli ktoś pracuje umysłowo, wskazane jest, aby się zmęczył... fizycznie. Jeśli jednak faktycznie odpoczywa przed telewizorem, to ważne jest, co ogląda - nie powinny to być horrory czy stresujące programy. Każdy powinien też pamiętać o tym, żeby przynajmniej pół godziny dziennie spędzić na dworze. I to nie tylko, aby się dotlenić, ale również aby organizm miał szansę na "złapanie" odrobiny naturalnego światła.

JEŚLI STRES JEST ZA DUŻY...

Jeżeli jednak poczucie wypalenia jest już bardzo nasilone - brakuje motywacji do porannego wstawania, wyjścia do pracy czy życia towarzyskiego - warto skorzystać z pomocy fachowca. Nie jest to ani wstydem, ani przyznaniem się do zaburzeń psychicznych.

- Duża część pacjentów, którzy do mnie trafiają, to osoby po prostu przemęczone i zestresowane. A wypalenie zawodowe i stres mogą w dalszej kolejności doprowadzić do o wiele cięższych chorób, z którymi trudniej już sobie poradzić. Tymczasem zapracowane osoby, walczące o byt, często zapominają o tym, że życie powinno sprawiać przyjemność i wystarczy im o tym przypomnieć - mówi doktor Kaleta-Kupiecka.