Nie wszędzie na Podkarpaciu można liczyć na czyste powietrze... [raport]

– Według najnowszych informacji gromadzonych w bazie danych jakości powietrza w miastach, 98 procent miejscowości liczących ponad 100 tysięcy mieszkańców, położonych w państwach o niskich i średnich dochodach, nie spełnia określonych przez WHO wytycznych jakości powietrza. W państwach zamożnych ten odsetek spada do 56 procent – informuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).

Pięć miast podkarpackich

Organizacja przebadała blisko trzy tysiące miast na całym świecie. W Polsce wzięto pod uwagę 153 miasta, w Podkar¬pac¬kiem pięć: Rzeszów, Sanok, Jasło, Krosno, Jarosław. Dane dla Polski pochodzą z 2013 roku. W raporcie zwracano uwagę na poziom pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5. Wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia jako dopuszczalne średnie stężenie roczne podają 10 mikrogramów na metr sześcienny dla PM 2,5 i 20 mikrogramów na metr sześcienny dla PM_10.
W zakresie PM2,5 z przebadanych 153 polskich miast tylko jedno, Inowrocław, spełniało normę. W przypadku PM10 było niewiele lepiej, bo zaledwie kilka. Miedzy innymi Sopot, Włady¬sławowo, Wyszków.

Badane podkarpackie miasta wypadły źle. W Rzeszowie wskaźnik dla pyłu PM2,5 wyniósł 25 mikrogramów na metr sześcienny, przy dopuszczalnej normie 10. W Sanoku 22, w Jaśle 26, w Krośnie 28, najgorzej było w Jarosławiu – 32.
Dla pyłu PM10 w Rzeszowie wskaźnik wyniósł 32 mikrogramy na metr sześcienny, przy dopuszczalnym poziomie 20. W Sanoku 29, w Jaśle 35, w Krośnie 34, najgorzej ponownie w Jarosławiu, aż 43.

Marnym pocieszeniem jest, że złej jakości powietrze występuje również w miejscowościach tradycyjnie uważanych za te, do których „jedzie się oddychać świeżym powietrzem”. W górskim Żywcu stężeniem PM10 wyniosło aż 53 mikrogramy na metr sześcienny, a PM2,5 aż 43 jednostki. Pod względem tego ostatniego wskaźnika, Żywiec znalazł się na pierwszym miejscu w Unii Europejskiej. Nie lepiej jest w zimowej stolicy Polski, czyli Zakopanem. W zestawieniu WHO brakuje natomiast Przemyśla. To zaskakujące, bo od wielu lat to właśnie w tym mieście zimą było najgorsze powietrze, a normy zwykle są znacznie przekraczane.

Przekroczenia PM10 i PM2,5 dotyczą głównie okresu zimowego. Na niską emisję składają się zanieczyszczenia komunikacyjne, ale głównie emisja pyłów i szkodliwych gazów, pochodząca z małych kotłowni węglowych i domowych pieców. Dotyczy głównie miast w kotlinach, bez właściwej wentylacji.

Zanieczyszczenia z biedy

– Traktowałabym ten raport jako podsumowanie sezonu grzewczego, bo chodzi o złą jakość powietrza, ale głównie związaną z niską emisją (czyli w głównej mierze zanieczyszczeniami z domowych pieców i kotłowni – przypisek autora). Bieżący stan jakości powietrza można sprawdzić na naszej stronie internetowej. Monitoring prowadzony jest cały czas, dane są często aktualizowane – mówi Katarzyna Piskur, rzecznik

Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Wczoraj z monitoringu Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska można było odczytać, że jakość powietrza w regionie jest zadowalająca lub dobra, w zależności od części województwa i pory dnia.

Miasta mają różne programy walki z zanieczyszczeniami. W Przemyślu taki działa od kilku lat. Chodzi o przekonanie mieszkańców do rezygnacji z prywatnych kotłowni na rzecz komunalnej. Również ważne jest usprawnienie komunikacji miejskiej, wyprowadzenie ruchu z centrum. – Ludzie palą węglem, często niskiej jakości. To jest dozwolone, choć szkodliwe. Gdyby ludzi było stać, to ogrzewaliby się gazem lub drewnem – mówi urzędnik z Przemyśla.