Na cmentarzu Rakowickim w Krakowie pochowany został 3 marca pisarz Henryk Vogler, który podczas okupacji był więźniem niemieckiego obozu w Stalowej Woli, przymusowym robotnikiem w tutejszej hucie. Swoje dramatyczne przeżycia opisał w wydanej w 1957 roku książce "Ocalony z otchłani" oraz późniejszej, trzytomowej "Autobiografii z pamięci", a także zawarł w scenariuszu, na podstawie którego syn Pavel Vogler mieszkający w Los Angeles zrealizował film "Three stories". Zdjęcia dokumentalne nakręcone zostały w 1997 roku w Stalowej Woli.
Pierwsze transporty Żydów z Krakowa i jego okolic dotarły do stacji Rozwadów na przełomie sierpnia i września 1942 r. Obóz Niemcy utworzyli na rozwadowskiej "Górce". Stąd więźniowie szli wzdłuż torów do Werk Stalowa Wola. Słabsi padali podczas marszu. Byli mordowani w obozie. Grób dla siebie kopał własnoręcznie Henryk Vogler, widział nawet wycelowany w siebie karabin. Wyrok został odwołany, bo potrzebne były ręce do pracy. Tyle szczęścia nie miało wielu innych więźniów. Blisko tysiąc Żydów poniosło śmierć w Stalowej Woli.
W największe żydowskie święto religijne Jom Kippur w roku 1942, w Sądny Dzień, zastrzelony został rabin Frenkiel z Wieliczki, za to że zamiast pracować, na życzenie współwięźniów ukrył się w zakamarkach stalowni i modlił się. Scenę rozstrzelania rabina przez komendanta obozu Schwammbergera opisał Henryk Vogler. Pisarz był także świadkiem na procesie byłego SS Oberscharführera Schwammbergera w Niemczech.
Wielu Polaków z narażeniem własnego życia pomagało Żydom, dzieliło się z nimi jedzeniem. W krajach zachodnich utrwalane jest przekonanie, że eksterminacji tej narodowości dokonano w "polskich obozach". Tę świadomość mogłyby zmieniać takie książki, jak Henryka Voglera, gdyby były wznawiane.
_Henryk Vogler, urodzony w 1911 r., pisarz i krytyk literacki i teatralny; współczesne powieści obyczajowe (Niepospolici), opowiadania (Romanse literatury, Europa w światłach rampy) - napisano w encyklopedii PWN. Był laureatem nagrody Fundacji Kultury Polskiej, redaktorem naczelnym Wydawnictwa Literackiego, którą to funkcję umiejętnie łączył z kierownictwem literackim Starego Teatru i Teatru im. J. Słowackiego. _
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
