Nagroda Literacka imienia Witolda Gombrowicza 2016 wręczona w Radomiu. Kto został jej laureatem?

Uroczystość zgromadziła bardzo wielu twórców i czytelników. Prowadzący galę, krytyk i pisarz, Jerzy Sosnowski, powitał gościa honorowego Ritę Gombrowicz. Wdowa po pisarzu podziękowała za inicjatywę utworzenia tej nagrody prezydentowi Radomia, Radosławowi Witkowskiemu i Tomaszowi Tyczyńskiemu, kierownikowi Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli.

- Jak wiadomo Gombrowicz nie znosił nagród- przypomniała Rita Gombrowicz. - W roku 1966 bardzo ostro skrytykował Międzynarodową Nagrodę Wydawców Prix Formentor, bo jej nie dostał… Kiedy otrzymał ją rok później – był zachwycony. Myślę że wobec tej obecnej byłby szczęśliwy. Tak naprawdę to uważał, że pisarz powinien poddać swoje dzieła ocenie innych . Gratuluję laureatowi. Niech wygrywa najlepszy.

- I niech Radom kojarzy się z dobrą prozą – podkreślił prezydent Radosław Witkowski.

Jerzy Sosnowski przedstawił nominowanych do nagrody. To Maciej Hen, który nominację otrzymał za powieść „Solfatara”, Agnieszka Kłos nominowana za zbiór opowiadań „Gry w Birkenau”, Weronika Murek nominowana za „Uprawę roślin południowych metodą Miczurina”, Maciej Płaza - za powieść zatytułowaną „Skoruń” i Tomasz Wiśniewski za książkę „O pochodzeniu łajdaków, czyli opowieści z metra”.

Członkami Kapituły byli: Jerzy Jarzębski – przewodniczący, Ewa Graczyk, Anna Kałuża, Zbigniew Kruszyński, Zofia Król, Józef Olejniczak oraz Justyna Sobolewska. Właśnie profesor Jerzy Jarzębski przedstawił decyzję jury.

Z uwagi na wysoki poziom przedstawionych utworów Kapituła zdecydowała przyznać Nagrodę imienia Gombrowicza dwóm autorom. To Maciej Hen, autor powieści „Solfatara” i Weronika Murek, autorka opowiadań „Uprawa roślin południowych metodą Miczurina”.

Obu laureatom wręczono symboliczne czeki po 20 tysięcy złotych.

-To dwa bardzo różne utwory – wyjaśniał profesor Jarzębski. - Literatura realistyczna w dość klasycznym stylu i z drugiej strony opowiadania, które mają bardzo wiele w sobie surrealizmu, eksploatacji odmiennych stanów świadomości, budowania zaskakujących sytuacji przez różnorodne skojarzenia językowe czy natury społecznej.

Zdaniem Kapituły, Weronika Murek ma niezwykły talent do budowania sytuacji międzyludzkich, jej opowiadania opierają się o zasadę budowania sytuacji niecodziennej.

- Z kolei „Solfatara” Macieja Hena jest z kolei wspaniałą powieścią historyczną, wielowątkową, szkatułkową, wprowadzającą niezwykłą liczbę bohaterów- mówił Jerzy Jarzębski.

Monumentalna w treści i w formie, bo ponad 900 stronicowa powieść Maciej Hena - "Solfatara” opisuje dziesięć pierwszych dni powstania w Królestwie Obojga Sycylii w latach 1647-1648 widzianych oczami mieszkańców Neapolu i przeplatanych ich opowieściami o życiu w XVII-wiecznych Włoch. Przewodnikiem czytelnika i głównym bohaterem oraz narratorem książki jest Fortunato Petrelli, dziennikarz pierwszej w historii neapolitańskiej gazety "Wiadomości". Tytułowa Solfatara, czyli uśpiony wulkan w pobliżu Neapolu, odsyła do uniwersalnych ludzkich namiętności,

Tomik śląskiej autorki, Weroniki Murek, obwołany został jednym z najlepszych debiutów prozatorskich 2015 roku. „Oto bohaterowie z piekła rodem, balansujący na granicy jawy i snu, życia i śmierci. Kasztaniarz i kosmonauta, trumna z generałem Sikorskim i przygłucha Matka Boska w blasku telewizora dziergająca Jezusowe skarpety. W oszalałym świecie nikogo nie dziwi podwieczorek zapoznawczy dla zmarłych ani teatrzyk oświaty sanitarnej. A wszystko to „spowija aura niesamowitości, choć opowiadania te traktują o zwykłym życiu”- pisali krytycy.

Laureaci oprócz nagrody pieniężnej otrzymali również nagrodę rzeczową - lornetkę.

- Gombrowicz pod koniec życia często nie był w stanie opuszczać mieszkania, więc godzinami właśnie przez nią podglądał życie Vence. Używał jej czasem niekonwencjonalnie - "pomniejszał" swoich gości, przyglądając im się przez odwróconą lornetkę – powiedział Jerzy Sosnowski.

Maciej Hen i Weronika Murek dziękując za nagrodę podziękowali też swoim wydawcom. - Czasami ryzykują wydając książki nowych, nieznanych jeszcze autorów, by w konsekwencji dać im szansę na rozwój – mówiła Weronika Murek.

Uroczystość wręczenia Nagrody Literackiej zakończył koncert Grzegorza Turnaua.