Radomianie przynoszą cenne pamiątki do muzeum

- Muzeum imienia Jacka Malczewskiego otrzymało niedawno cenne pamiątki rodzinne związane z Józefem Grzecznarowskim i jego rodziną. Dokumenty i zdjęcia przechowywała siostrzenica Grzecznarowskiego, Anna Sirocińska a po jej śmierci jej córka, Zofia Dobrowolska. Czy często radomianie przynoszą podobne ślady przeszłości?

- Zbiory działu historii naszego muzeum w ogromnej większości pochodzą z darów radomian. Przekazywane są z potrzeby zachowania różnych świadectw historii Radomia i jego mieszkańców. Przez prawie sto lat istnienia radomskiego muzeum Radomianie darowują zbierane przez siebie kolekcje i pamiątki rodzinne. Pierwszym z nich był ksiądz Jan Wiśniewski, który w czasach zaborów zgromadził bogatą kolekcję pamiątek narodowych i przekazał ją społeczeństwu. Niewątpliwie największym przekazem w ostatnich latach była pokazywana na stałej wystawie kolekcja rodziny Pinno. Cieszy nas każdy taki dar z przeszłości i to, że mieszkańcy rozumieją konieczność jej ocalenia.

- Jakiego typu dary przynoszą radomianie?

- Najczęściej trafiają do nas fotografie. Pokazują radomian w różnych ważnych chwilach życia. Na zdjęciach utrwalano wydarzenia polityczne, społeczne. Wykonywane były w zakładach fotograficznych, przez fotografów ulicznych i amatorów. Widać także na zdjęciach zmiany w architekturze miasta.

- Co ciekawego przyniesiono ostatnio do muzeum?

Wymienię tylko kilka przykładów z bardzo ciekawych przekazów fotografii. Ostatnio otrzymaliśmy duży zbiór fotografii rodziny Badowskich i spokrewnionych z nią rodzin. Pochodzą z XIX i pocz. XX w. i wykonane były w różnych radomskich zakładach fotograficznych. Postaci sfotografowane są w pięknych, odświętnych strojach. Możemy na nich prześledzić zmieniającą się modę. Trafiły do nas tableau szkolne z radomskich szkół średnich np. absolwentek Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego z 1926 r., czy absolwentów Seminarium Nauczycielskiego Męskiego z 1932 r. Inne tableau szkolne pochodzą również z okresu międzywojennego. Z wcześniejszych lat pochodzi jedno z najciekawszych podarowanych ostatnio tableau: Wychowańców Gimnazjum Gubernialnego w Radomiu, wykonane z okazji z zjazdu absolwentów w 1901 r. Na 106 owalnych fotografiach są portrety wielu znanych i zasłużonych radomian. Przekazywane są tableau różnych instytucji i zakładów pracy wykonane w latach 1918 -1939, np. Kasy Chorych, pracowników Fabryki Broni. Dostaliśmy fotografie z Międzynarodowego Zlotu Młodzieży Organizacji T.U.R. w Wiedniu w 1929 r., w którym uczestniczyła delegacja radomska, z Kongresu Eucharystycznego w 1932 r., z uroczystości przeniesienia prochów Dionizego Czachowskiego z Bukówna do mauzoleum przy klasztorze bernardynów w 1938 r. Podarowano fotografie z pogrzebu Prospera Jarzyńskiego z 1925 r. dyrektora pierwszej szkoły średniej z wykładowym językiem polskim.; fotografie z pogrzebu ks. Jana Wiśniewskiego w 1943 r. kanonika, historyka regionalisty, prefekta radomskich szkół, wykonane w Borkowicach. Otrzymaliśmy fotografie żołnierzy radomskiego pułku wykonane na terenie koszar w latach 1919-1921, urzędników kolejowych uwiecznionych na zdjęciu z pożegnania inż. Grabowskiego Naczelnika Wydziału Drogowego w 1925 r. Ciekawe są zdjęcia z budowy Fabryki Broni z 1924 r., jatek na ul. Wałowej wykonane ok. 1945 r. Podarowano archiwum fotograficzne Radomskich Zakładów Przemysłu Skórzanego „Radoskór” z lat 1977-1987. Dokumentują ono ważne wydarzenia tj. wizyty najwyższych władz państwowych i partyjnych, produkcję, różne organizacje funkcjonujące w zakładach, ludzi na produkcji, pochody 1-majowe, wycieczki, kolonie dla dzieci pracowników. Otrzymaliśmy pamiątki po znanych i zasłużonych ludziach np. urodzonym w Radomiu filozofie Leszku Kołakowskim. Dostaliśmy też bardzo ciekawe zdjęcia i pamiątki związane z Janem Krzeczkowskim, jednym z organizatorów kolejnictwa w wolnej Polsce w 1918 r., prezesie Kolejowej Dyrekcji Radomskiej, działaczu wielu organizacji, bardzo szanowanym społeczniku.

- A co poza fotografiami?

- Podarowano nam piuskę i pióro wieczne biskupa Edwarda Materskiego. Otrzymaliśmy korespondencję Komitetu ds. Przeniesienia Prochów Dionizego Czachowskiego z rodziną bohatera. Wśród ofiarowanych nam niedawno dokumentów są m.in: listy więźnia z obozu koncentracyjnego w Dachau do rodziny w Radomiu, dyplom inż. Wincentego Pajkerta od współpracowników za pracę przy budowie Fabryki Broni z 1925 r., są świadectwa szkolne i dokumenty osobiste radomian od pocz. XX w. do II wojny światowej. Podarowano też realia: np. żelazko węglowe z kominkiem i ozdobną, odchylaną pokrywą wyprodukowane po 1945 r. w Odlewni Radomskiej. Używane było w zakładzie krawieckim Marii Dorocińskiej. Otrzymaliśmy opakowania tekturowe do akcesoriów rewolweru „Naganta” produkowanego w Radomskiej Fabryce Broni, katalog barwników do drewna wykorzystywany w Zakładach Stolarskich Franciszka Jakaczyńskiego, porcelitowy serwetnik z Hotelu Europejskiego przy pl. Konstytucji 3 Maja, należącym do Spółdzielni „Radom Turist”. W 1979 r. hotel przekształcono w Dom Wycieczkowy, a w 1994 r. zamknięto. Otrzymaliśmy kilka maszyn do pisania „Łucznik” i telefony z RWT.

-I tak przypuszczam, że to nie wszystko...

-Oczywiście, że nie! Nie sposób wyliczyć tych - już eksponatów. Ale zachęcam do przejrzenia szuflad i szaf a potem wizyty u nas. Stare szafy kryją niejedną tajemnicę.