W Radomiu trwają Dni Pamięci Kresów upamiętniające ofiary Rzezi Wołyńskiej w 80. rocznicę zbrodni

Pierwsza spotkanie odbyło się w czwartek, 6 lipca, w Kawiarence Społecznej w Radomiu. Wieczór wypełniły wiersze Zygmunta Rumla oraz muzyka Roberta Grudnia.

Teksty zaprezentowali aktorzy Teatru Proscenium: Andrzej Radkiewicz, Konrad Gałka, Roman Izydorski oraz Maciej Surma.

Scenariusz i reżyseria spoczywała w rękach Izabelli - Mosańskiej - Surma. Ona też mówiła o Zygmuncie Rumlu i jego poezji.

Zygmunt Jan Rumel, ps. „Mały”, „Krzysztof Poręba” (ur. w1915 roku w Piotrogrodzie, zginął w nocy z 10 na 11 lipca 1943 koło wsi Kustycze na Wołyniu. Był dowódcą wojskowym, komendantem VIII Okręgu Wołyń BCh, oficerem Armii Krajowej. Jako poeta nawiązywał do tradycji polskiego romantyzmu, był autorem m.in. poematu „Rok 1863” i wiersza zatytułowanego "Dwie matki", w którym wyrażał swoje przywiązanie do dwóch ojczyzn – Polski i Ukrainy.

Od początku wojny działał w konspiracji. Na początku lipca 1943 roku wydano mu rozkaz przeprowadzenia rozmów z miejscowym dowództwem Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) na Wołyniu. Rumel stanął na czele delegacji wysłanej przez Kazimierza Banacha, pełnomocnika Rządu Rzeczypospolitej Polskiej, mającej na celu zahamowanie rzezi wołyńskiej i uzgodnienie wspólnej z Ukraińcami walki z Niemcami.

Zrezygnowawszy ze zbrojnej obstawy w geście dobrej woli, Zygmunt Rumel udał się 10 lipca 1943 do kwatery lokalnego dowództwa SB OUN wraz z przedstawicielem Okręgu Wołyńskiego AK Krzysztofem Markiewiczem pseudonim „Czort” i woźnicą Witoldem Dobrowolskim. Wszyscy trzej zostali tam aresztowani i zabici. Według przekazów rodzinnych, mord odbył się przez rozerwanie końmi.

Z kolei w piątek, 7 lipca, w Kawiarence odbyło się spotkanie z historykiem, dr Lucyną Kulińską z Krakowa na temat: "Historia mniej znana".

Lucyna Kulińska jest historykiem specjalizującym się w historii najnowszej ze szczególnym uwzględnieniem historii Kresów, autorką wielu publikacji na ten temat. Na spotkaniu mówiła o ukraińskim ludobójstwie na Polakach na Kresach wschodnich w latach
1939-1947. W tym czasie Ukraińcy zamordowali około 200 tysięcy Polaków. Jak twierdziła Lucyna Kulińska, dane które przedstawia oparte są na szczegółowych badaniach dokumentów oraz na relacjach wspomnieniowych.

Na sali zgromadziła się ponad setka słuchaczy, a zdaniem obecnych, z sali padały trafne, merytoryczne pytania, świadczące o dużej znajomości poruszanej tematyki.

Obydwie strony podkreślały, że stosunki polsko-ukraińskie muszą opierać się na prawdzie historycznej.

Z uwagi na duże zainteresowanie słuchających spotkanie z gościem z Krakowa zostało znacznie przedłużone.

We wtorek, 11 lipca, w kościele garnizonowym sprawowana będzie msza święta w intencji Polaków pomordowanych na Wołyniu i Kresach Południowo-Wschodnich II Rzeczpospolitej, głównie przez oddziały OUN-UPA w latach 1939-47.

Po Mszy św. zostaną złożone kwiaty na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza.

Dni Pamięci Kresów w Radomiu organizują: Klub Stowarzyszeniowy Pamięć Kresów w Radomiu Koło Rodzin Wołyńskich /Kresowych w Radomiu.