Gmina Rusinów. Nie żyje Piotr Gaca, muzyk ludowy z Przystałowic Małych

Piotr Gaca urodził się w 1927 roku w Przystałowicach Małych. Nie pochodził z muzykalnej rodziny, ale jego szwagier, Franciszek Pańczak z Bąkowa, był dobrym skrzypkiem i jednym z jego pierwszych nauczycieli. Dwunastoletni Piotr zarabiał u niego na lekcje muzyki pasieniem krów. Pierwsze instrumenty, m.in. używaną harmonię, otrzymał od ojca, który zorientował się, że jego synowie są uzdolnieni muzycznie. Była to poważna inwestycja w ich przyszłość.

Uczył się gry u Jana Bogusza z Kamiennej Woli. W wieku 16 lat grał z nim na weselach. Występował z basistą Leonem Rekiem i Józefem Papisem. Grał również z Franciszkiem Pańczakiem. Po śmierci Jana Bogusza Piotr Gaca nauczył grać swoich braci i stworzył kapelę rodzinną.

W 1950 r. zadebiutowali grą na wiejskim weselu. Razem osiągnęli sławę, byli „najbardziej okrzyczaną kapelą na okolicę” – tak zachwalali ich sąsiedzi. W końcu lat 60. kapela Gaców grała w składzie: skrzypce, harmonia, saksofon, trąbka i perkusja. Kapela Gaców rozpadła się po śmierci Władysława. Po 1990 r. Piotr coraz rzadziej grywał na weselach, zaczął być natomiast zapraszany do miasta, m.in. od 1995 grywał wielokrotnie w Domu Tańca, wraz z ze swoim synem harmonistą Stanisławem, bratem Janem Gacą oraz Tadeuszem Jedynakiem.

Artysta zachował stary miejscowy repertuar muzyczny, tradycyjną technikę gry, a także prostotę i naturalność zachowania na scenie. Uczył gry na skrzypcach ludzi zafascynowanych autentyczną muzyką ludową, skupionych w Stowarzyszeniu "Dom Tańca". Nagrania jego muzyki znajdują się w archiwach Polskiego Radia w Kielcach, Instytutu Sztuki PAN, Polskiego Radia oraz Andrzeja Bieńkowskiego i Stowarzyszenia "Dom Tańca" w Warszawie. W 2013 r. otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.