Barbara Koś
-To dobrze, że pomnik został odnowiony - mówi radomianka, Maria Fokt, często odwiedzająca nekropolię przy Limanowskiego
(fot. Barbara Koś)
W celu pozyskania funduszy Aleksander Sawicki, przewodniczący Społecznego Komitetu Ratowania Zabytków Radomia odwiedził blisko pięćdziesiąt szkół. W każdej prowadził najpierw prelekcję o hitlerowskiej zbrodni sprzed 66 lat a potem apelował o wpłatę symbolicznej złotówki na odbudowę pomnika. Łączna kwota blisko 10 tysięcy złotych na remont pomnika pochodzi także od radomian, którzy przekazywali na ten cel 1 procent swojego podatku.
- Wykonany z kamienia monument stoi na radomskim cmentarzu od roku 1947 i nigdy nie był odnawiany - przypomina Aleksander Sawicki. - Z roku na rok stan pomnika był więc coraz gorszy.
Harcerz na pomniku nie miał ręki. Oderwana była też część drzewca sztandaru. Powierzchnia kamienia była w złym stanie technicznym.
Renowacji całości dokonał radomski rzeźbiarz, Stanisław Romańczuk. Monument pokryty został mieszanką specjalnej pasty z woskiem, co uniemożliwi wchłanianie wody, która zimą po zamarznięciu zwiększa swoją objętość i rozsadza kamień.
Na pomniku stoją już kwiaty oraz znicze. Chłopiec trzymający sztandar ma też biało-czerwoną flagę.
- Myślę, że teraz przez wiele lat pomnik nie będzie wymagać żadnych prac renowacyjnych - ma nadzieję Aleksander Sawicki.
Widział tę egzekucję
Dlaczego tak bardzo zależało mu na odnowie tego pomnika?
- Ja widziałem egzekucję tych młodych ludzi - odpowiada nasz rozmówca. - Pamięć o tej zbrodni nie może zaginąć.
Szóstkę harcerzy, w wieku od 18 do 22 lat, rozstrzelano w lutym 1944 roku w publicznej egzekucji w Skaryszewie. Byli to aktywni działacze Szarych Szeregów. Aresztowano ich w odwecie za walkę ich kolegów z Niemcami, która rozegrała się w mieszkaniu przy ulicy Dobrej 24. Sześciu harcerzy przesłuchiwano i torturowano w siedzibie gestapo przy ulicy Kościuszki. Potem przewieziono do Skaryszewa i publicznie rozstrzelano.
Rok później, po wyzwoleniu, nastąpiła ekshumacja i przeniesienie ciał do wspólnej mogiły przy ulicy Limanowskiego.
Odbył się wtedy wielki pogrzeb, w którym - jak wspomina Aleksander Sawicki - osobiście brał on udział. W kwietniu 1947 roku zwłoki sześciu rozstrzelanych złożono na cmentarzu przy ulicy Limanowskiego i postawiono pomnik.
Pomnik "Pamięci Szarych Szeregów, ofiar walki z niemieckim okupantem w latach 1939 - 1945" , jest darem młodzieży szkolnej Radomia w obchodzoną w 2010 roku 100 rocznicą powstania Związku Harcerstwa Polskiego.
Uroczyste odsłonięcie pomnika Komitet planuje na 11 listopada 2011 roku.
20 czerwca 1944 roku zginęli rozstrzelani: Jerzy Maszczyk, "Jurand" lat 18, Mieczysław Garbarczyk, "Laluś", lat 20, Władysław Kłosowski, "Wicher", lat 22, Stanisław Bartkiewicz, "Szyszka", lat 20, Zygmunt Szczepanik, "Zasada", lat 22, Marian Pająk, "Czarny" lat 18.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
