Katarzyna

Imię pochodzenia greckiego, od słowa katharos (czysty, bez skazy). Oznacza: czysta, dziewicza. Imię znane w Polsce już w średniowieczu w formach Kachna, Kata, Katarzena, Katarzyna, Katerzena, Katerzyna, Katuszka. Ostatnio znów bardzo popularne.

Osoba o tym imieniu godna jest podziwu, szacunku i uznania. Jest szlachetna, prostolinijna, stała w przekonaniach, pracowita, skrupulatna. Nie znosi osób dwulicowych, krętaczy i kłamców. Ma duże uzdolnienia artystyczne oraz dar opanowywania wiedzy, dlatego może odegrać poważną rolę w życiu naukowym.

Kulturalna, oddana domowi, mężowi i kochająca dzieci całym swym dobrym sercem. Lubi przyrodę, podziwia sztuki teatralne, daje przykład, jak zdobywać wiedzę.

Patron

Św. Katarzyna z Aleksandrii, arystokratka egipska prześladowana za wiarę. Ponieważ zachowała nieugiętą postawę, została ścięta w 307 roku. Zgodnie z późniejszą legendą jej ciało miało zostać cudownie przeniesione na górę Synaj (Góra Mojżesza), gdzie znajduje się klasztor i sanktuarium świętej. Patronka Cypru, Sorbony, literatów, adwokatów, szwaczek, modystek, prządek, zecerów i kolejarzy. (Wspomnienie 25 listopada).

Święta Katarzyna ze Sieny, właśc. Caterina Benincasa, mistyczka i stygmatyczka, tercjarka dominikańska. Doktor Kościoła. Jej życie (1347-80) przypada na lata niewoli awiniońskiej. Przyczyniła się do powrotu papieży z Awinionu do Rzymu. Autorka listów (ok. 380) i dialogów (wydanych w Polsce w tłum. L. Staffa jako Księga miłosierdzia Bożego 1948). W uznaniu licznych zasług, Pius IX ogłosił ją drugą (po św. Piotrze) patronką Rzymu, a Pius XII - patronką Italii. (Wspomnienie 29 kwietnia).

Św. Katarzyna Szwedzka, właśc. Katarzyna Ulfsdotter, córka św. Brygidy. Założycielka zakonu brygidek. Odbyła pielgrzymkę do Ziemi Świętej. W roku 1344 przejeżdżała przez Polskę. Patronka tych, którzy nie cieszą się powodzeniem. (Wspomnienie 24 marca).

Św. Katarzyna Bolońska, właśc. Katarzyna Vigri, klaryska rzymska (1413-63). Poświęciła się surowej pokucie. Nienaruszone ciało świętej w pozycji siedzącej znajduje się w zakrystii kościoła przy bolońskim klasztorze Bożego Ciała. (Wspomnienie 9 marca). Św. Katarzyna z Palenzy, założycielka zakonu augustianek (ok. 1430-78). Była przełożoną wspólnoty w klasztorze na górze Varese. (Wspomnienie 6 kwietnia).

Św. Katarzyna Genueńska, właśc. Katarzyna Fieschi, wizjonerka i opiekunka chorych. Żyła w latach 1447-1510. Przez 23 lata jedynym jej pokarmem była Komunia Święta. Legenda podaje, że postać świętej jaśniała mistycznym blaskiem. Jest patronką Genui oraz chorych i szpitali. (Wspomnienie 15 września).

Św. Katarzyna Thomas, zakonnica z Majorki (1533-74). Ostatnie lata życia spędziła w niemal nieustannej ekstazie. (Wspomnienie 1 kwietnia). Św. Katarzyna Aleksandra Ricci, dominikanka wł. Była znana z powodu doświadczenia tzw. ekstazy męki, trwającej od południa w czwartek do popołudnia w piątek. Zmarła w 1589 roku. (Wspomnienie 13 lutego).

Św. Katarzyna Labouré, żyła w latach 1806-76. W jednym z objawień otrzymała polecenie wybicia medalików według określonego wzoru. W roku 1894 papież Leon XIII zezwolił na obchodzenie święta Objawienia Cudownego Medalika. (Wspomnienie 30 grudnia).

Znane postacie

Katarzyna Jagiellonka, córka Zygmunta I Starego i Bony, matka Zygmunta III Wazy (1 XI 1526-16 IX 1583)
Katarzyna Austriaczka, królowa pol. (15 IX 1533-28 II 1572)
Catherine de Vivonne de Rambouillet, prowadziła słynny salon w Paryżu (1588-27 XII 1665)
Katarzyna Leszczyńska, królowa pol. (1680-19 III 1747)
Katarzyna II Zofia Augusta Anhalt-Zerbst, rosyjska cesarzowa (2 V 1729-17 XI 1796)
Catherine Hübscher Lefebre, księżna gdańska (ur. 1753)
Kate Chopin, pisarka amer. (8 II 1851-22 VIII 1904)
Käthe Kollwitz, malarka niem. (8 VII 1867-22 IV 1945)
Katherine Cornell, aktorka amer. (16 II 1893-9 VI 1974)
Katarzyna Kobro, pol. malarka pochodz. ros. (26 I 1898-21 II 1951)
Katharine Susannah Prichard, pisarka austral. (4 XII 1883-2 X 1969)
Katherine Hepburn, amer. aktorka filmowa (12 V 1907-29 VI 2003)
Catherine Deneuve, właśc. Catherine Dorléac, aktorka fr. (ur. 22 X 1943)
Katarzyna Sobczyk, piosenkarka pol. (ur. 1945)
Katarzyna Gaertner, kompozytorka pol. (ur. 22 II 1942)
Katarzyna Figura, aktorka pol. (ur. 1962)
Katarina Witt, niem. łyżwiarka figurowa (ur. 1965)
Kate Winslet, aktorka ang. (ur. 1976)
Catherine Bell, aktorka film

Aforyzm
Katarzyną trudno jest być, że tak powiem,
Szekspir imię to obciążył bowiem
Jak ołowiem.
Że nieznośna,
Że złośliwa,
Że pyskata -
I co gorsze, przełożono to na wszystkie mowy
świata.
Teraz wszystkie Katarzyny w czoła pocie
Pragną dowieść, że odwrotne jest w istocie.
(...)
(Ludwik Jerzy Kern)

Wielu hołduje zasadzie,
Że Katarzynka najlepsza w czekoladzie,
A według mego zdania
Najlepsza żywa i to bez opakowania.
(Wiesław Błach)

W poezji
Kasia zda się piękniejszą nad Anusią zasię;
Tamta nad tę, a ta nad tamtą wdzięczniejsza.
W rozmowie ja nie wiem, która przyjemniejsza,
To jedno wiem, że obie bez miary miłuję.
Jak to może być - nie wiem, ale miłość czuję.
(Mikołaj Sęp-Szarzyński)

Pewien Tatar
Miał katar
A Katarzyna
Żona Tatarzyna,
Miała z nim małego syna.
Tatar-tata
Obowiązki spełniał kata.
Bał się kat zakatarzony
Katarzyny - kata żony.
(Mikołaj Sęp-Szarzyński)

Janusz Minkiewicz, "Satyra na stosunki panujące wśród katów narodowości tatarskiej"
Powołana do wielkich rzeczy: do świętości, do ksiąg
uczonych, do rozmyślań w głębokości chramu,
szukała długo i zdaje się jej, że klucz ma w ręku
do skarbów Sezamu.
Posiadła li ten klucz: władzę - sama, czy szatan
podstępnie go wyrzucił z piekła na jej zgubę?!
(Kazimiera Iłłakowiczówna, "Katarzyna")

Przysłowia

O świętej Katarzynie pomyśl o pierzynie.

Od świętej Katarzyny nie prześladuj już zwierzyny.

Jak się Katarzyna głosi, tak się Nowy Rok nosi.

Katarzyny dzień jaki, cały grudzień będzie taki.

Imieniny

2 lutego,
13 lutego,
9 marca,
22 marca,
23 marca,
24 marca,
1 kwietnia,
6 kwietnia,
29 kwietnia,
30 kwietnia,
25 listopada,
30 grudnia

"Wielka księga imion", I. Marinković
"Znaczenie imion", H. Łuszczyńska
"Słownik imion", J. Grzenia