Konstytucja 3 Maja - zamach stanu w białych rękawiczkach [ROZMOWA Z HISTORYKIEM]

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja było ważnym wydarzeniem?

Dla obywateli Rzeczypospolitej - oczywiście. Pokazało, że są w kraju osoby zdolne podjąć się naprawy państwa, zdeterminowane. W skali Europy, nieszczególnie. Poza dworem petersburskim mało kogo obchodziła.

Jak to, nasza Konstytucja była pierwszą w Europie i drugą na Świecie!
To prawda, ale każdy naród w czymś wyprzedził inne. Sądzę, że nasza Konstytucja odbiłaby się szerszym echem, gdyby przyniosła spodziewane efekty. Tak się jednak nie stało. Polska miała za mało czasu, by wprowadzić reformy w życie, odbudować armię, by się bronić przed sąsiadami. Ale trzeba przyznać, że pierwsze oznaki dobrej zmiany było widać.

Dlaczego się nie udało?

Kraj w stosunkowo krótkim czasie przeżył zapaść. najpierw wyniszczył go Potop Szwedzki, potem na ziemiach Rzeczypospolitej toczyła się Wojna Północna. Gospodarka była zrujnowana, kraj wyludniony. Władza centralna była bardzo słaba, rosnące w siłę państwa ościenne postanowiły się pożywić kosztem słabego sąsiada. Tak zresztą dzieje się do dziś.

Polskę zabiła demokracja?

W ówczesnym rozumieniu demokracji - tak. Przypomnijmy, ona obejmowała tylko szlachtę, czyli jakieś siedem procent społeczeństwa. Niestety, szlachta dbała o własne przywileje i to, by władza królewska była słaba, ale nie ponosiła kosztów utrzymania państwa.

Jak uchwalono Konstytucję?

To był zamach stanu w białych rękawiczkach. Reformatorzy wykorzystali nieobecność swoich oponentów i gdy ci wyjechali na święta Wielkiej Nocy, uchwalili konstytucję. W dodatku w dziwny sposób - nie było głosowania, liczenia głosów, tylko wiwaty, tłumy na ulicach Warszawy. Przeciwników nawet nie dopuszczono do głosu. Z drugiej strony, gdyby wszystkie zamachy odbywały się w ten sposób, bez przelewu krwi, świat pewnie byłby lepszy.

Król Stanisław był zadowolony?

Ostatni król Polski miał liczne zalety na polu edukacji i kultury, ale był człowiekiem o zajęczym sercu. Płynął z nurtem, jak większość polityków. Kiedy wiwatowano po uchwaleniu Konstytucji, pewnie się cieszył. Ale potem szybko przystąpił do Targowicy. Zresztą, podobnie, jak duża część polskiej szlachty. Przeciwników reform było zadziwiająco wielu.

Skończyło się smutnym końcem Rzeczypospolitej...

Szybko wkroczyły wojska rosyjskie, wojna w obronie Konstytucji miała dla nas dobre momenty, ale Polska nie była w stanie się obronić. Rosjanie mieli apetyt na całą Polskę, ale zorientowali się, że muszą się nią podzielić - swój kawałek zabrały Prusy. Austria wówczas uwikłana była w wojnę z Francją, nie miała sił, by upomnieć się o swoją część. Straciliśmy szansę na odbudowę kraju.

TOP 15 miejsc w Świętokrzyskiem widzianych z kosmosu

Tych aut lepiej nie kupujcie. Albo już szukajcie mechanika	Jak zmieniły się gwiazdy na przestrzeni lat? [ZDJĘCIA]
Czy zdałbyś egzamin na prawo jazdy? Rozwiąż test! [10 ZDJĘĆ - QUIZ]	Którzy Polacy piją najwięcej alkoholu? [LISTA ZAWODÓW]
Najseksowniejsze imiona. Zobacz czy jesteś na liście!	Piłeś? Sprawdź, kiedy znów możesz wsiąść za kółko