Koprzywnickie bziuki. Niezwykłe widowisko już w Wielką Sobotę, 30 marca w Koprzywnicy

W kościele Matki Boskiej Różańcowej w Koprzywnicy w powiecie sandomierskim msza rezurekcyjna rozpoczyna się wcześniej niż w innych świątyniach, bo już w Wielką Sobotę wieczorem. Podczas uroczystej procesji drogę księdzu oświetlają dmuchacze ognia.

Na wydarzenie zaprasza burmistrz Koprzywnicy Aleksandra Klubińska, która przypomina, że koprzywnickie bziuki zostały wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, jako pierwszy zwyczaj w województwie świętokrzyskim.

Strażacy czuwają przy Grobie Pańskim od piątku. W Wielką Sobotę z pochodniami uczestniczą w procesji rezurekcyjnej. Jej początek ogłaszają wystrzały z armat, po wieczornym nabożeństwie. Tuż przed księdzem w procesji idzie kilku strażaków z Ochotniczej Straży Pożarnej w Koprzywnicy z butelkami nafty, którzy co jakiś czas wydmuchują naftę, tworząc ponad metrowy słup ognia, oświetlając drogę procesji.

Bziuki są to słupy ognia wydmuchiwane przez strażaków. Druhowie biorą naftę do ust i wypluwają ją na płonącą pochodnię. Tworzy się w ten sposób słup ognia. Płomień bucha wysoko w górę, czasami sięgając nawet siedmiu, ośmiu metrów.
Aby zobaczyć to widowisko, do Koprzywnicy przyjeżdżają w Wielką Sobotę setki ludzi, nie tylko z naszego regionu. Nie brakuje również ekip telewizyjnych. Nic dziwnego, wszak bziuki można podziwiać wyłącznie w tym mieście, i tylko raz w roku.

Bziuki są ozdobą nocnej procesji rezurekcyjnej wokół kościoła przy Rynku. Na czele tej procesji wierni niosą krzyż. Dalej idą mężczyźni ze sztandarami i figurą patronki parafii, za nimi koprzywnicka orkiestra dęta. Kobiety dźwigają ciężkie, drewniane paciorki różańca. Za nimi maszeruje szpaler strażaków, wśród których są „bziukacze’’. Słupy ognia, które wydmuchują, oświetlają drogę księdzu niosącemu monstrancję.

Tradycja bziukania sięga wielu dziesięcioleci wstecz. Pierwsze pisane wzmianki o bziukach pojawiają się w kronice koprzywnickiej Ochotniczej Straży Pożarnej z 1911 roku.

Wyjaśnienia owego zwyczaju niektórzy mieszkańcy Koprzywnicy szukają jeszcze w czasach przedchrześcijańskich, w pogańskich obrzędach. Parafia Matki Boskiej Różańcowej stoi na wzgórzu, na którym była niegdyś pogańska świątynia Łady i Nii, czczono tam ogień.