Szczątki znalezione 15 marca 2016 roku w lesie nieopodal Zgórska w gminie Sitkówka-Nowiny należą do Aleksandra Życińskiego, Karola Łoniewskiego i Czesława Spadły - tak wynika z ekspertyzy, którą na zlecenie szczecińskiej fundacji „Niezłomni” wykonał Instytut Medycyny Sądowej w Bydgoszczy. Czwarte odnalezione wtedy zwłoki to prawie na pewno szkielet Józefa Figarskiego. Ustalenia te oznaczają, że tajemnica okrutnej zbrodni sprzed 68 lat została nareszcie rozwiązana.
Ślad zaginął
Przypomnijmy, 24 września 1948 roku, około godziny 17, Aleksander Życiński, Józef Figarski, Czesław Spadło i Karol Łoniewski, żołnierze polskiego podziemia niepodległościowego, zostali wywiezieni milicyjnym samochodem z więzienia przy ulicy Zamkowej w Kielcach. Byli świadkowie, którzy mówili, że cała czwórka została rozstrzelana w lesie nieopodal Zgórska, obecnie w gminie Sitkówka-Nowiny. W okolicy dawano temu wiarę. Mieszkańcy wsi wystawili tam nawet symboliczny grób. Jednak o losie czterech żołnierzy, mimo upływu lat, nie wiadomo było niczego pewnego.
We wrześniu 2015 roku przy symbolicznej mogile pojawili się członkowie szczecińskiej fundacji „Niezłomni”, która zajmuje się poszukiwaniem grobów polskich patriotów zamordowanych po wojnie przez komunistów. Nic nie znaleźli. Od grudnia do maja prowadzili wykopaliska przy anonimowym krzyżu po drugiej stronie drogi powiatowej w Zgórsku. 15 marca odnaleźli tam cztery szkielety. Specjaliści z Bydgoszczy orzekli kilka dni temu, że trzy z czterech ciał należą do ofiar egzekucji z września 1948 roku.
- Czwarta osoba to prawie na pewno Józef Figarski. Niestety, nie możemy tego potwierdzić genetycznie, nie zgłosili się do nas żadni żyjący krewni - uzupełnia Wojciech Łuczak, prezes fundacji „Niezłomni”.
Czekali 68 lat
W niedzielę, w siedzibie Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach miało miejsce uroczyste podsumowanie pracy fundacji w Zgórsku. Najważniejszym wydarzeniem było wręczenie dokumentów potwierdzających tożsamość ofiar. Bez wątpienia najszczęśliwszą osobą tego dnia była Józefa Życińska. Ta 85-letnia dziś kobieta ostatni raz widziała swojego męża w dniu egzekucji. Była już wtedy w ciąży.
- 68 lat na to czekałam. Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do odnalezienia grobu mojego męża - mówiła ze łzami w oczach pani Józefa. Szczęśliwa była Grażyna Kotońska z rodziny zabitego w Zgórsku Karola Łoniewskiego. - Nie wiem jak wyrazić swoje uznanie dla członków fundacji. Gdyby nie wy, do tej pory nie wiedzielibyśmy nic o losie Karola - powiedziała. - Bardzo dziękujemy wam, dobrym ludziom za pracę wykonaną dla nas - mówił Andrzej Spadło, krewny zamordowanego Czesława Spadło. Identyfikacja szczątków oznacza, że rodziny będą mogły teraz w godny sposób pochować swoich bliskich.
Było osiem ciał
Podczas wykopalisk trwających od grudnia do maja wykopano łącznie osiem szkieletów. Jeszcze pięć z nich czeka na identyfikację.
- Zwracamy się do rodzin, które utraciły bliskich w czasach stalinizmu, by zgłaszały się do nas. Dzięki badaniom genetycznym może uda się ich odnaleźć wśród zabitych. Poszukujemy zwłaszcza rodzin Józefa Figarskiego i Mariana Matli - apeluje Wojciech Łuczak, prezes “Niezłomnych”.
Warto wspomnieć, że „Echo Dnia” jako pierwsze zainteresowało się miejscem, gdzie dokonano odkryć. O anonimowym krzyżu w środku zgórskiego lasu napisaliśmy już 18 marca 2015 roku.
Kalendarium odkryć w zgórskim lesie:
18 marca 2015 roku - W portalu internetowym „Echa Dnia” i gazecie po raz pierwszy opisaliśmy anonimowy krzyż w lesie nieopodal Zgórska. Po artykule do redakcji zgłosiło się kilka osób, które wskazały, że może to być grób ofiar terroru komunistycznego.
Kto jest pochowany w lesie koło Zgórska? - przeczytaj artykuł z 18 marca 2015, który ukazał się gazecie.
21 września 2015 - Pierwsze wykopaliska fundacji „Niezłomni” w zgórskich lasach. Prace prowadzone były wokół symbolicznej mogiły zamordowanych 24 września 1948 roku Aleksandra Życińskiego, Józefa Figarskiego, Czesława Spadły i Karola Łoniewskiego. Poszukiwania nie przyniosły rezultatów.
W Zgórsku poszukują mogił żołnierzy zamordowanych przez komunistów (WIDEO, zdjęcia) - czytaj relację z wrześniowych wykopalisk.
Od dziesięcioleci szukają grobu ojca zamordowanego przez komunistów - przeczytaj więcej o sprawie grobów w zgórskim lesie
3 grudnia 2015 - Członkowie fundacji „Niezłomni” odnaleźli w zgórskich lasach dwa szkielety. Nosiły ślady ran postrzałowych i miały przewiązane z tyłu ręce. W grobie były jeszcze łuski. Mogiła znajdowała się dokładnie obok krzyża, który w marcu opisywaliśmy na naszych łamach.
W lesie odkryli szczątki rozstrzelanych (WIDEO, zdjęcia) - czytaj relację z grudniowej akcji poszukiwawczej.
Ciało znalezione w Zgórsku to szczątki krewnego kielczanina? - jeszcze więcej o sprawie.
15 marca 2016 - Sto metrów od grudniowego znaleziska fundacja odnalazła grób, w którym są szczątki czterech osób, łuski po amunicji i przedmioty osobiste. Powstaje hipoteza, że mogą to być ciała Życińskiego, Figarskiego, Spadły i Łoniewskiego.
W Zgórsku znaleziono cztery szkielety. To ofiary bezpieki? - czytaj relację z marcowych wykopalisk.
5 kwietnia 2016 - Obok krzyża fundacja odnalazła grób ze szczątkami kolejnej osoby.
Kolejne szczątki w lesie w Zgórsku. Siódma ofiara bezpieki?- relacja z wykopalisk.
6 kwietnia 2016 - Fundacja odkryła szczątki ósmej osoby.
Szczątki ósmej osoby odkryte w Zgórsku. Cmentarz ofiar UB? - relacja z wykopalisk.
Maj 2016 - zakrojone na ogromną skalę poszukiwania w Zgórsku tym razem nie przynoszą rezultatów.
"Niezłomni" zakończyli wykopaliska w Zgórsku. Tym razem bez grobów - relacja z majowych poszukiwań.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
