Rekonstrukcja piersi pomaga wrócić do zdrowia

Rak piersi rocznie zabija na świecie niemal pół miliona kobiet. Ta liczba pewnie mogłaby być mniejsza, gdyby panie stawiały na profilaktykę. Jakiś czas temu głośno było o przypadku Angeliny Jolie, która poddała się prewencyjnej mastektomii po wykonaniu badania na obecność wadliwego genu BRCA1 zwiększającego ryzyko zachorowania na raka piersi. Fenomen Angeliny Jolie pomógł w uświadomieniu zagrożenia, jakie wiąże się z mutacją BRCA1 i możliwości badań w tym kierunku, które w Polsce są dosyć dobrze dostępne. Pacjentki w ciągu trzech miesięcy uzyskują odpowiedź, czy posiadają mutację w genie BRCA1 lub BRCA2. Badania te są refundowane dla kobiet pozostających w grupie ryzyka. Można je także wykonać odpłatnie, koszt nie jest wielki.

Badania pod kątem mutacji genu BRCA1 to zaledwie jeden sposób profilaktyki. Co jeszcze można i warto zrobić?
Samych zachorowań na raka piersi w 2012 roku było 17,5 tysiąca, z powodu choroby zmarły 5574 kobiety. Dlatego też przypominania o profilaktyce nigdy za wiele. Niestety mimo dobrej dostępności w Polsce, pacjentki między 50. a 69. rokiem życia nie wykonują mammografii. Jedynie około 30 procent kobiet zgłasza się na badanie. Tymczasem nie potrzebne jest skierowanie, wystarczy podczas rejestracji podać swój PESEL. Badanie jest bezpłatne, można je wykonywać raz na dwa lata. Niestety nadal co tydzień zdarza mi się pacjentka, która w wieku powyżej 60. roku życia pierwszy raz wykonuje mammografię. Zmiana nowotworowa nie rośnie z tygodnia na tydzień, potrzebne są długie miesiące. Wykrycie niewielkich zmian przekłada się na wyleczalność.

Ucieczką przed rakiem jest mastektomia?
Leczenie raka piersi związane jest z biologią tego nowotworu. W niektórych przypadkach możliwe jest wyleczenie dużych zmian, w innych niewielkie zmiany powodują tak dużą agresję, że leczenie nie przynosi rezultatów. Jednak wykrycie niewielkich guzków powoduje, że pacjentka może oszczędzić pierś. Możemy zaproponować zabieg oszczędzający pierś tkz: BCT lub mastektomię radykalną podskórną z oszczędzeniem skóry, otoczki, brodawki i rekonstrukcją piersi za pomocą implantu: protezy, ekspandera czy ekspenderoprotezy – w zależności od rodzaju zabiegu, kształtu biustu. Należy jednak pamiętać, że najważniejsze jest bezpieczeństwo onkologiczne pacjentek i nadal w zaawansowanych przypadkach raka piersi musimy wykonać mastektomię.

Rekonstrukcja piersi po mastektomii to niezwykle ważna kwestia.
Tak, ważna z wielu powodów. Należy zacząć od tego, że piersi są postrzegane przez panie jako atrybut kobiecości. Nie pamiętam, która pacjentka nie chciałaby zachować gruczołu piersiowego, nawet przy rozpoznaniu choroby nowotworowej. Oczywiście w początkowym stadium pewnie się o tym nie myśli, ale później, gdy pytamy pacjentkę, czy chciałaby jeszcze raz poddać się operacji, tym razem z odtworzeniem piersi, wszystkie odpowiadają twierdząco. Jest to niezbędne do uniknięcia dolegliwości ze strony kręgosłupa, do prawidłowego funkcjonowania w życiu codziennym. Stosowanie wkładek korygujących do biustonoszy, bez odtworzenia piersi przeszkadza na przykład w wyjściu na plażę, w kontaktach intymnych z partnerem. Tymczasem rekonstrukcje piersi są w Polsce refundowane, zarówno rekonstrukcje po mastektomiach radykalnych, jak i jednoczasowe, czyli zabieg onkologiczny połączony od razu z rekonstrukcją.

Czy kobiety, które przeszły mastektomię dawno temu również mogą poddać się zabiegowi rekonstrukcji piersi?
Oczywiście, a dobór metody rekonstrukcji zależy od tego, jaki rodzaj leczenia zastosowano. Jeśli było ono agresywne, z zastosowaniem chemioterapii czy radioterapii, nie można wykorzystać ekspandera. Najczęściej musimy wtedy używać tkanek własnych, czyli płatów uszypułowanych, które pomagają nam odtworzyć formę i kształt piersi, a jednocześnie zapewniają prawidłowe ukrwienie tkanek otaczających implant.