Broń się przed grypą

Mimo, że pogoda jeszcze całkiem letnia, powoli zbliża się sezon grypowy. W tym roku służby sanitarne ostrzegają przed pandemią nowej grypy A/H1N1 (tzw. świńskiej), na którą od początku sezonu (kwiecień 2009) zachorowało w Europie 50 471 osób, z których 136 zmarło. W Polsce zanotowano w tym czasie 164 zachorowań na tę nową grypę.

Co to jest AH1N1?

Tak zwana grypa świń jest chorobą układu oddechowego świń, wywoływaną przez wirus grypy typu A. Do tej pory przypadki zakażeń ludzi przez ten wirus były rzadkie, ale w marcu 2009 roku potwierdzono w USA przypadki zakażeń nowym szczepem wirusa A/H1N1, w którym doszło do wymieszania się materiału genetycznego wirusów grypy świń, ptaków i ludzi. Nie można zarazić się tym wirusem jedząc wieprzowinę. Zakażenie jest możliwe w przypadku kontaktu z chorym zwierzęciem lub chorym człowiekiem. Grypa AH1N1 jest chorobą atakującą układ oddechowy, przenosi się drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą lub skażonymi powierzchniami.

Objawy grypy

Objawy nowej grypy A/H1N1 są podobne jak grypy sezonowej:
- gorączka,
- kaszel,
- ból gardła,
- katar z płynną wydzieliną lub zatkanym nosem,
- bóle mięśniowe i stawowe,
- ból głowy,
- dreszcze.
- W około 30 proc. przypadków nowej grypy mogą występować wymioty i biegunka.

Podobnie jak w grypie sezonowej część zachorowań przebiega ciężko, a nawet może zakończyć się śmiercią. Szerzenie się nowej grypy, podobnie jak grypy sezonowej, odbywa się przez zakażenia drogą powietrzną i kropelkową. Możliwe jest też przenoszenie się zakażenia przez dotykanie przedmiotów zanieczyszczonych śliną lub wydzieliną dróg oddechowych osoby chorej i następnie dotykanie śluzówki osoby zdrowej.

Uwaga! Wirus grypy sezonowej oraz grypy A/H1N1 może przetrwać poza organizmem żywym kilka godzin (około 2-3).

- Na szczęście ta mieszana świńsko - ptasia grypa nie jest tak zjadliwa jak hiszpanka, czy grypa Hong -Kong, które były typowymi ptasimi grypami i pochłonęły miliony istnień ludzkich - mówi dr Marian Patrzałek, specjalista chorób zakaźnych i dziecięcych, członek Polskiego Towarzystwa Wakcynologicznego. - Problem grypy A/H1N1 polega na zakażeniach bakteryjnych, których powikłania mogą być przyczynami zgonu. Ale podobnie dzieje się w przypadku grypy sezonowej.

Jest szczepionka, czy nie ma?

Prace nad szczepionką przeciwko grypie A/H1N1 nie są jeszcze zakończone. Obecnie lek znajduje się w trzeciej fazie testów zdrowotnych, badane są skuteczność i ewentualne efekty uboczne. Niektóre kraje już zadeklarowały zakup nowej szczepionki, Polska na razie wysłała list intencyjny w tej sprawie do koncernów farmaceutycznych z listy WHO, produkujących szczepionkę przeciwko A/H1N1.

Komitet pandemiczny opracował rekomendacje dla ministra zdrowia. Zgodnie z tymi wytycznymi osoby z tzw. grup ryzyka: dzieci powyżej 6. miesiąca życia, kobiety w ciąży cierpiące na inne schorzenia, pracownicy służby zdrowia oraz innych służb, ważnych dla funkcjonowania państwa (policji, wojska i transportu) powinny być w pierwszej kolejności zaszczepione przeciwko wirusowi grypy A/H1N1. Decyzję o szczepieniu kobiet w ciąży każdorazowo podejmować ma lekarz.

Rekomendacje komitetu będą mogły wejść w życie dopiero, gdy zakończą się badania kliniczne nad szczepionką przeciw nowemu typowi grypy i okaże się ona bezpieczna i efektywna.

Lepiej się zaszczep

Ponieważ nie unikniemy pandemii grypy, specjaliści zalecają, żeby na razie przyjąć szczepionkę przeciwko zwykłej grypie sezonowej. - Nic nie stoi na przeszkodzie, żebyśmy już zaczęli przyjmować szczepionkę przeciwko grypie sezonowej - radzi Elżbieta Socha - Stolarska, państwowy wojewódzki inspektor sanitarny w Kielcach. - Ona nie uodporni nas przed zarażeniem się grypą A/H1N1, ale zapobiegnie komplikacjom, gdybyśmy zakazili się obydwoma wirusami grypy, co jest możliwe.
- Szczepionka przeciwko grypie sezonowej uchroni nas przed zachorowaniem na "zwykłą" grypę i zapobiegnie wymieszaniu się w naszym organizmie dwóch wirusów, z czego mógłby powstać niebezpieczny "koktajl wirusowy". Poza tym szczepienia mobilizują układ odpornościowy organizmu i zapobiegają rozprzestrzenianiu się wirusa w populacji - dodaje dr Marian Patrzałek.

O tym, że szczepienia podnoszą odporność populacji świadczy przykład Kielc, gdzie 4 lata temu władze miasta wprowadziły bezpłatne szczepienia przeciwko pneumokokom wśród dzieci do drugiego roku życia. - Obecnie oprócz tego, że praktycznie nie mamy zachorowań wśród dzieci, spada liczba zachorowań wśród dorosłych, bo wirus stracił drogi transmisji - tłumaczy dr Patrzałek.

Jak działa szczepionka?

Szczepionka przeciwko grypie sezonowej zaczyna aktywizować nasz układ odpornościowy już siedem dni po podaniu, a szczyt odpornościowy zaczyna się po upływie 6 tygodni i trwa do 6 miesięcy. Potem odporność jest nieco mniejsza, ale utrzymuje się praktycznie przez 12 miesięcy od podania szczepionki. Szczepionka jest już dostępna w aptekach, w cenie około 30 zł.