Piękna i kobieca po mastektomii. Wszystko o metodach rekonstrukcji piersi

- Zabiegi rekonstrukcyjne są na całym świecie ważnym elementem leczenia onkologicznego. Pomagają pacjentce powrócić do pełni zdrowia, budując jej świadomość kobiecości - wyjaśnia doktor nauk medycznych Artur Bocian, specjalista chirurgii ogólnej i onkologicznej.

Choć u pacjentek, u których zdiagnozowano nowotwór piersi coraz częściej wykonywane są operacje oszczędzające (w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach stanowią około 60 procent wszystkich zabiegów), nadal zdarza się, że konieczne jest przeprowadzenie radykalnej mastektomii, czyli całkowitego usunięcia gruczołu piersiowego wraz z węzłami chłonnymi. - Rekonstrukcja jest w takim przypadku niezbędnym krokiem do powrotu do zdrowia, do uniknięcia dolegliwości ze strony kręgosłupa, do prawidłowego funkcjonowania w życiu codziennym, w pracy, zadowalających relacji intymnych - mówi doktor Bocian.

Różne potrzeby, różne metody

Rekonstrukcje wykonuje się w sposób odroczony - u pań, które mastektomię przeszły wcześniej, jednak coraz więcej pacjentek kwalifikuje się do rekonstrukcji jednoczesnej, połączonej z zabiegiem onkologicznym.

- W zależności od kilku czynników, między innymi rodzaju zabiegu czy kształtu biustu, stosuje się różne metody rekonstrukcji piersi: za pomocą implantów, w tym protezy docelowej, ekspandera czy ekspanderoprotezy, a także za pomocą tkanek własnych - wylicza doktor Artur Bocian.

Ekspander to rodzaj implantu, wypełnianego najczęściej solą fizjologiczną. Jest on dopełniany w ciągu kilku wizyt pacjentki po zabiegu operacyjnym, by stopniowo rozprężyć tkanki i uzyskać objętość potrzebną do wymiany na protezę docelową - anatomiczną lub okrągłą.

Inna metoda rekonstrukcji - z użyciem tkanek własnych pacjentki, wykorzystywana jest między innymi w przypadkach, jeśli agresywne leczenie sięgające po chemioterapię bądź radioterapię wyklucza zastosowanie ekspandera.

- Pobieramy na przykład mięsień najszerszy grzbietu, z tak zwaną wyspą skórno-mięśniową (płat LD - Latissimus Dorsi), następnie przemieszczamy płat na klatkę piersiową i odtwarzamy gruczoł piersiowy w różnym zakresie przy użyciu implantu. Drugim najczęściej wykonywanym zabiegiem jest ten z użyciem mięśnia prostego brzucha i płata skórno-mięśniowego z podbrzusza - płata TRAM. Jest to jednak zabieg wiążący się z większym obciążeniem dla pacjentki i dłuższą rehabilitacją - tłumaczy chirurg.

Mastektomia prewencyjna z jednoczasową rekonstrukcją

Doktor Artur Bocian zauważa, że coraz więcej kobiet decyduje się na usunięcie piersi po wykonaniu badania wykrywającego mutację genu BRCA1. –

To ta mutacja, którą dwa lata temu zdiagnozowano u Angeliny Jolie. Dzięki temu można już mówić o fenomenie tej aktorki, bo problem został przez nią nagłośniony, a badania profilaktyczne rozpropagowane na całym świecie. Pacjentki są dziś bardziej świadome zagrożenia, jakie niesie ze sobą mutacja genu BRCA1, dopytują o możliwość wykonywania badania diagnostycznego. A to jest niezwykle proste – wystarczy pobranie próbki krwi. Dla pań z grupy ryzyka, u których w rodzinie występował nowotwór piersi, badanie jest refundowane. Można je również wykonać odpłatnie – opowiada doktor Bocian.

Dodaje, że w przypadku dodatnich wyników, wskazujących na duże prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu, decyzja kobiety o poddaniu się mastektomii prewencyjnej, jest bardzo indywidualna.

– Pacjentka powinna to dobrze przeanalizować skonsultować się ze specjalistą genetyki medycznej i psychologiem, a także wykonać kompleksowe badania piersi, w skład których wchodzi USG, mammografia i rezonans piersi. Jeżeli pacjentka jest zdecydowana na zabieg, zgłasza się do chirurga żeby zaplanować odpowiedni rodzaj operacji uwzględniający oczekiwania i możliwości techniczne związane z budową klatki piersiowej, kształtem piersi i rodzajem użytych tkanek czy implantów. Nie zawsze jednak zabieg jest konieczny. Czasem wystarczy systematyczna kontrola, częstsze wykonywanie mammografii, comiesięczne samobadanie. Sporo kobiet decyduje się jednak na mastektomię profilaktyczną z uwagi na duże ryzyko zachorowania, które dodatkowo znacznie wzrasta po 40. roku życia – opowiada chirurg.

Co po rekonstrukcji?

Zabiegi rekonstrukcyjne piersi wiążą się z odtwarzaniem ich wyglądu sprzed zabiegu onkologicznego. Często jednak odtworzona pierś różni się od tej zdrowej, bowiem w przebiegu lat skóra i tkanka podskórna stają się wiotkie, piersi opadają.

– W takiej sytuacji pacjentka może zdecydować się na zabieg symetryzacji, na poprawę wyglądu zdrowej piersi przy użyciu technik chirurgii plastycznej czy zastosowaniu implantów – radzi doktor Artur Bocian.

Odpowiedzią na tego typu problem jest mastopeksja, czyli podniesienie i poprawa kształtu piersi lub lifting.

– Bezpieczną, bo naturalną i dającą bardzo dobre efekty metodą jest też lipofilling. Polega on na wypełnieniu piersi komórkami tłuszczowymi pobranymi z tkanek podskórnych brzucha, ud i pośladków w celu likwidacji zaburzeń kształtu, korekcji wygładu, wypełnienia górnego profilu piersi, uzupełnienia ubytków po zabiegach onkologicznych. Specjalnie spreparowany tłuszcz implantowany jest w okolice mięśnia piersiowego większego, pod skórę, a jeśli oczekiwanym efektem ma być większy rozmiar biustu, również pod gruczoł piersiowy. W ten sposób uzyskujemy pożądaną objętość, formę, jędrność i kształt – wyjaśnia chirurg. Zapewnia, że jest to metoda trwała, komórki tłuszczowe częściowo ulegają rozpadowi ale odpowiednie ich wszczepienie daje bardzo dobre wyniki odlegle. Jest to metoda bezpieczna a ryzyko powikłań związanych z zabiegiem nie jest wyższe od innych procedur chirurgicznych.Przeszczepianie komórek tłuszczowych to obecnie najbardziej obiecujący kierunek badań w chirurgii rekonstrukcyjnej i estetycznej.Komórki tłuszczowe są używane do korekcji kształtu i wyglądu piersi ale też do wypełniania ubytków po zabiegach onkologicznych, naprawy defektów po przebytej radioterapii, a także w chirurgii estetycznej twarzy.