121 lat na mapie Kielc. Jak zmieniała się kielecka synagoga? Jak wyglądały jej wnętrza? Zobaczcie archiwalne zdjęcia

Kilka lat później – w 1902 roku rozpoczęła się budowa świątyni. W maju gubernator kielecki Borys Ozierow dokonał uroczystego wmurowania kamienia węgielnego. W opinii ówczesnych mieszkańców Kielc budynek prezentował się imponująco. Oddany do użytku został rok później.

Murowaną, piętrową budowlę wzniesiono w stylu neoromańsko – mauretańskim. Jak wyglądała synagoga? Nakryto ją dwuspadowym dachem osłoniętym attyką. Na elewacjach znajdowały się orientalne motywy dekoracyjne. We wnętrzu zachował się czytelny układ z dużą salą modlitewną. Wnętrze synagogi było bogato zdobione. W sali modlitw na błękitnym suficie symbolizującym niebo wymalowane było 12 plemion Izraela. Po prawej stronie od wejścia namalowano Ścianę Płaczu, a po lewej grób Racheli, w środku stała bogato zdobiona bima (podium).

Do wybuchu II wojny światowej bóżnica tętniła życiem. Odbywały się tu spotkania modlitewne, społeczne. Czynny był cheder (szkoła dla chłopców), działał stuosobowy chór męski. W latach 1914 – 1918 istniała tu „Tania Kuchnia” i funkcjonowało „Towarzystwo Pomocy ubogim wyznania Mojżeszowego”.

We wrześniu 1939 świątynia została przez Niemców zamknięta. Później stała się miejscem aresztu dla Żydów i magazynem rzeczy im zrabowanych w czasie likwidacji kieleckiego getta. Pod koniec wojny Niemcy podpalili budynek. Ocalały jedynie niewielkie resztki murów.

W 1951 roku kieleckie władze wojewódzkie przekazały Archiwum Państwowemu w Kielcach do odbudowy i adaptacji zniszczony w 70% budynek po byłej synagodze żydowskiej przy ówczesnej ulicy Rewolucji Październikowej (obecnej ul. Warszawskiej). Obiekt ten archiwum zajmowało od 1955 roku. W roku 1987 budynek znalazł się w rejestrze zabytków, dzięki czemu w roku 1996 przeprowadzono jego remont. Archiwum działało w dawnej kieleckiej synagodze do końca 2011 roku.

W 2021 roku zaprezentowano rekonstrukcję synagogi w 3D. Pomysłodawcą i wykonawcą rekonstrukcji jest Piotr Świerczyński ze Stowarzyszenia imienia Jana Karskiego.

Obecnie budynek jest nieużytkowany, choć zapowiedziana została modernizacja i rewitalizacji obiektu. Czytaj więcej:

Zobacz, jak wyglądała synagoga w Kielcach: