Bohaterowie produkcji suchedniowskich Stenów. Gościem spotkania był Bogusław Linda. Zobacz zdjęcia i film

W czasie II wojny światowej w fabryce narzędzi rolniczych Tańskiego w Suchedniowie produkowano wierne kopie brytyjskich pistoletów maszynowych Sten na potrzeby oddziałów Armii Krajowej. Niestety, krótko po wytworzeniu pierwszych partii broni Niemcy rozbili grupę, zlikwidowali konspiracyjną fabryczkę a część zaangażowanych w podziemną działalność ludzi aresztowali. W 80 rocznicę tych wydarzeń w Suchedniowskim Ośrodku Kultury "Kuźnica" odbyło się wydarzenie "Suchedniowskie Steny 1943 - 2023". Sala ośrodka wypełniona była do ostatniego miejsca. Dyrektor "Kuźnicy" Andrzej Karpiński przywitał gości, wśród których byli członkowie rodzin byłych konspiratorów - Kolasińskich, Hakenbergów, Zolbachów, Mierników, Skrobotów, Dąbrowskich.

Historyk i kierownik wiejskiego domu kultury w Mostkach - Grzegorz Michnowski przypomniał rzadko wymienianą, a ważną postać związaną z produkcją pistoletów maszynowych Sten. Mowa o Walerianie Zielezińskim, wybitnym inżynierze, który przed pierwszą wojną światową pracował w firmie Siemens, walczył w czasie Wielkiej Wojny i wojny polsko - bolszewickiej, a później w Państwowej Fabryce Amunicji w Skarżysku - Kamiennej. W czasie okupacji zatrudnił się w zakładzie Tańskiego w Suchedniowie. Prawdopodobnie miał duży wkład w produkcję Stenów. Aresztowany przez Niemców trafił do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie zmarł.

Członkiem zespołu wytwarzającego Steny był także Bogdan Kolasiński, syn powstańca wielkopolskiego, wysiedlony wraz z rodziną z Krotoszyna w Wielkopolsce. Przyszły lekarz po rozbiciu grupy konspiratorów również trafił do Auschwitz i dwóch innych obozów, ale udało mu się przeżyć. Napisał wspomnienia "Jakim cudem jeszcze żyję", które niedawno wydano po raz drugi. Do Suchedniowa przyjechali potomkowie, wśród nich Jerzy Kolasiński, światowej sławy chirurg plastyczny i kilkukrotny Mistrz Polski w szybownictwie.W "Kuźnicy" odbyła się promocja książki, wyświetlono również przesłanie autora, nagrane 30 lat temu przez bramą obozu w Oświęcimiu. Mówił o potrzebie przebaczenia. - Pełna sprawiedliwość wśród ludzi nie jest możliwa. Zostawmy ją komu innemu. Najstraszniejsze jest to, że jedna zbrodnia rodzi kolejne - mówił Bogdan Kolasiński.

Gościem spotkania był znakomity aktor Bogusław Linda. Jak stwierdził, do Suchedniowa przywiodły go pasja do historii i broni oraz przyjaźń z Jerzym Kolasińskim. Linda czytał fragmenty "Jakim cudem jeszcze żyję". Jak się okazało, sporo wiedział o Stenach (nawet strzelał z tej broni). - Te z Suchedniowa ponoć jakością przewyższały brytyjskie MkII. Lufy miały wykonane z luf przedwojennych polskich karabinów maszynowych - mówił. Na koniec od Andrzeja Karpińskiego otrzymał monografię historyczną Suchedniowa.

W "Kuźnicy" otwarto też wystawę "Waffenfabrikanten. Twórcy Suchedniowskiego Stena", zawierającą archiwalne fotografie i ciekawe opisy wydarzeń z 1943 roku. Ozdobą ekspozycji jest piękna rzeźba autorstwa Dawida Szlufika. Wśród licznych zwiedzających była Magdalena Dąbrowska - Tabor, córka jednego z wytwórców pistoletów maszynowych. Na jednym ze zdjęć widać ją jako małą dziewczynkę.