Średniowieczny skarb z Trójcy w Zawichoście w Muzeum Diecezjalnym w Sandomierzu. Co zaprezentowano?

Średniowieczny skarb z Trójcy-Zawichostu, został odkryty w marcu 2021 roku przez Nadwiślańską Grupę Poszukiwawczą Stowarzyszenia „Szansa” z Annopola, którą kieruje Wojciech Rudziejewski-Rudziewicz i Stowarzyszenia „Wspólne Dziedzictwo” z Opatowa.

W skład skarbu wchodzi 1880 srebrnych monet piastowskich zdeponowanych w glinianym naczyniu: 615 denarów Bolesława Kędzierzawego, 629 denarów Władysława Wygnańca oraz 1 denar Bolesława Śmiałego, 2 denary Bolesława Krzywoustego i 5 denarów krzyżowych z lat 1070-80.

Wykład wygłosił doktor habilitowany Marek Florek, archeolog z Delegatury w Sandomierzu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, który w swoim wystąpieniu nawiązał do unikatowego znaleziska.

– Gliniane naczynie z monetami zostało zakopane prawdopodobnie w latach 70. XII wieku stosunkowo płytko. Niestety samo naczynie jest uszkodzone (rozbite), prawdopodobnie podczas orki, stąd część monet wysypała się z niego i została rozwleczona wokół niego – mówił doktor habilitowany Marek Florek.

Monety, które składają się na znalezisko, to prawie wyłącznie denary książąt Władysława Wygnańca i Bolesława Kędzierzawego, synów Bolesława Krzywoustego.

– Wśród monet Bolesława Kędzierzawego przeważają dwa rodzaje denarów: z przedstawieniem postaci księcia z mieczem na awersie i głową św. Wojciecha na rewersie, oraz z przedstawieniem na awersie dwóch książąt siedzących za stołem, trzymających kielich, na rewersie zaś stojącego rycerza (księcia) z proporcem. Natomiast wśród monet Władysława Wygnańca przeważają różne odmiany denarów z przedstawieniem księcia z mieczem stojącego nad jeńcem, zaś na rewersie przedstawieniem orła trzymającego w szponach albo chwytającego w locie) zająca – mówił Marek Florek.

W trakcie poszukiwań eksploratorzy odnaleźli także, ponad 100 monet z XI wieku oraz pochodzące z XI i XII wieku odważniki.
– Wszystkie te znaleziska wskazują, że w XI i XII wieku na terenie Zawichostu-Trójcy istniała osada targowa o znaczeniu ponadlokalnym, gdzie spotykali się kupcy nie tylko miejscowi, ale również z terenów położonych nad Bałtykiem, z Rusi, prawdopodobnie również Węgier. Znaczenie osady i funkcjonującego w jej obrębie targu wynikało z położenia przy jednej z najważniejszych przepraw przez Wisłę, w miejscu, gdzie krzyżował się szlak handlowy łączący Kijów i Nowogród na Rusi, poprzez ziemie polskie, z Europą Zachodnią, ze szlakiem prowadzącym z wybrzeży Bałtyku wzdłuż Wisły do przełęczy karpackich i dalej na Węgry i wybrzeże Adriatyku – podkreślał archeolog.

Po prelekcji odbyła się dyskusja. Biskup Krzysztof Nitkiewicz podziękował prelegentowi oraz obecnym na spotkaniu poszukiwaczom za wykonaną pracę.

Skarb z Trójcy-Zawichostu w plebiscycie „Archeologiczne Sensacje 2021” zorganizowanym przez czasopismo Archeologia Żywa, zdobył tytuł „Najcenniejszego Skarbu”. Został także uznany wśród 10 najważniejszych odkryć archeologicznych w Polsce w roku 2021 według „National Geographic” Polska.

Skarb z Trójcy-Zawichostu jest eksponowany w Muzeum Diecezjalnym.

Zobaczcie zdjęcia z prezentacji skarbu